Radžastan

Lokacija Rajasthana označena ljubičastom bojom

Indijska gazela

Radžastan (hi. राजस्थान Rājasthān ˈrɑːʤʌstʰɑːn) je savezna država Indije s površinom od 342.236 km² i 56.473.122 stanovnika (po stanju iz 1. siječnja 2001. godine). Najveća je država u Indiji po površini. Glavni grad Radžastana je Jaipur koji ima 2.997.000 ljudi. Pustinja Tar se nalazi na zapadu Radžastana. Jedna od najstarijih planina, sveta Aravali, tu se nalazi. Istočni Radžastanima dva rezervata za tigrove, kao i jedan nacionalni park koji je čuven po pticama.

Glavna geografska značajka Radžastana su planine Aravali, koje se protežu 850 km od jugozapada do sjeveroistoka. Oko tri petine Radžastana leži sjeverozapadno od planina Aravali. Sjeverozapadni dio Radžastana je suh i pjeskovit i većinu toga područja pokriva Thar, koja se proteže u susjedni Pakistan. Planine Aravali zaustavljaju monsume, koji dolaze iz pravca Arapskog mora, tako da sjeverozapadni dio ostaje bez kiše. Pustinja Tar je jako slabo nastanjena. Sjeverozapadne trnovite šume od grmlja nalaze se oko pustinje Tar. Područje prima manje od 400 mm kiše, a za vrijeme ljeta vrlo često ljetna temperature dosegnu i preko 45°C. Aravali i područje istočno predstavljaju plodnije područje s više kiša, zbog čega tu ima više stanovništva i gradova. Većina stanovništva Radžastana čine hinduisti (88,8%), dok ostalo stanovništvo čine muslimani (8,5%), sikhi (1,4%) i pripadnici džainizma (1,2%). Većina ljudi govori hindu jezikom, no manjina stanovništva govori engleskim, bhili, urdu i ostalim jezicima.

Radžastan je u povijesti bio Rajthtupana, tj. kraljevstva Rajthput. Rajthput znači sin kralja. Rajthtupe su uspostavili kraljevstvo u 6. stoljeću poslije Krista, ali, ipak, brojna kraljevstva Rajthupa su postala dijelovi Delhijskog sultanata, a kasnije i Mongolskog Carstva. Slabljenjem moći Mongolskog carstva Rajthtupe ponovo uspostavljaju nezavisnost. Sa Britancima sklapaju brojne sporazume u 19. stoljeću, prihvaćajući suverenost engleskog kralja. Radžastanska nezavisna kraljevstva su stvorila bogato kulturno naslijeđe i arhitekturu, koje se vidi u mnogim tvrđavama i palačama (Mahala i Havelis), koje su obogaćene i muslimanskom i jainu arhitekturom.

Radžastanska ekonomija je prvenstveno poljoprivredna. Najviše se uzgaja pšenica, šećerna trska, pamuk i duhan te je najveći proizvođač jestivog ulja u Indiji, ali i najveći je proizvođač vune u Indiji.

Ima rudnike soli i bakra. Veliki je proizvođač cementa, gipsa, cinka, olova, fosfatnih stijena i ostalih prirodnih bogatstava.