Znojenje: razlika između inačica

Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj

Prikaz u jednom stupcu

Inačica od 7. srpnja 2013. u 02:03

Znojenje je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline^[1]. Znojne žlijezde proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od vode, natrijevog klorida, elektrolita i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno isparava i tako odnosi toplinu iz tijela^[2].

Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 ml znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko 2 litra znoja tijekom samo jednog sata^[3]^[4]^[5].

Znojne žlijezde

Razlikuju se dvije osnovna vrste znojnih žlijezda: merokrine ili ekrine i apokrine (mirisne).

Ljudski organizam ima 2-5 milijuna merokrinih žlijezda, koje su najbrojnije na stopalima i dlanovima. Apokrinih žlijezda ima manje, a najgušće su raspoređene u predjelu pazuha, oko analnog otvora i spolnih organa, oko bradavica na dojkama i sl. Ove žlijezde izlučuju znoj koji sadrži bjelančevine i ugljikoidrate. Kao rezultat bakterijske razgradnje ovih tvari i oslobađanja različitih metabolita javlja se neprijatan miris.

Poremećaji

Na količinu izlučenog znoja utječu brojni faktori, a te razlike mogu biti fiziološke ili patološke prirode. Pojačano lučenje znoja naziva se hiperhidroza, smanjeno lučenje je označeno kao hipohidroza, dok anhidroza predstavlja potpuni prestanak lučenja znoja.^[6].

Fiziološka hiperhidroza označava pojačano lučenje znoja u slučajevima intezivne fizičke aktivnosti, visoke vanjske temperature, neprimjerene odjeće, stresa, trudnoće, menopauze, gojaznosti itd. Pojačano lučenje znoja može se pojaviti i nakon konzumiranja vrlo začinjene hrane i alkohola, ili kao posljedica djelovanja nekih lijekova. Hiperhidroza je jedan od simptoma različitih bolesti i stanja kao što su: tuberkuloza, malarija, upala pluća, infarkt miokarda, hipoglikemija i sl. Hiperhidroza može biti i urođena (genetska)^[6].

Smanjeno lučenje znoja može se javiti nakon opeklina koje pokrivaju veliku tjelesnu površinu, kod Adisonove bolesti (hormonalna neravnoteža), kod srčanog ili bubrežnog zatajenja, oštećenja centralnog i perifernog živčanog sustava, kao i nekih kožnih bolesti (psorijaze, sklerodermije, pemfigusa) itd. Hipohidroza je redovita pojava kod dehidratacije. U starijih ljudi je uobičajeno da tijelo luči nešto manje znoja nego u mladih. Genetski poremećaj poznat kao ektodermalna displazija ima kao karakteristiku potpunu odsutnost znojnih žlijezda.^[6]

Kao rezultat hiperhidroze javljaju se gljivične infekcije i kožne bradavice, a smanjeno lučenje znoja može olakšati pojavu toplotnog udara i druga stanja opasna po život.

Literatura

↑ Mosher HH. 1933. Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration (PDF). The Journal of Biological Chemistry. svezak 99 (broj 3): str. 781.–790.
↑ "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," Int J Sport Nutr Exerc Metab prosinac 2007;17(6):574-82.
↑ Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193
↑ Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.
↑ Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys
↑ ^a ^b ^c Academy of Hyperhidrosis, pristupljeno 07. srpnja 2013.

[perspiration-1] Mosher HH. 1933. Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration (PDF). The Journal of Biological Chemistry. svezak 99 (broj 3): str. 781.–790.

[2] "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," Int J Sport Nutr Exerc Metab prosinac 2007;17(6):574-82.

[3] Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193

[4] Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.

[5] Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys

[allaboutsweat.com-6] Academy of Hyperhidrosis, pristupljeno 07. srpnja 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Redak 1: / Redak 1: @@
-{{radovi24}}
 [[Datoteka:Amanda Françozo At The Runner Sports Fragment.jpg|mini|270px|Kapljice znoja na licu.]]
-Znojenje je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline. Znojne žlijezde proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od vode, natrijevog klorida, elektrolita i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno isparava i tako odnosi toplinu iz tijela.
+Znojenje je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline<ref name="perspiration">{{cite journal |url=http://www.jbc.org/cgi/reprint/99/3/781.pdf |title=Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration |author=Mosher HH |journal=The Journal of Biological Chemistry |year=1933. |volume=svezak 99 |pages=str. 781.–790. |issue=broj 3}}</ref>. [[Znojne žlijezde]] proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od [[voda|vode]], [[natrijev klorid|natrijevog klorida]], [[elektrolit]]a i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno [[isparavanje|isparava]] i tako odnosi toplinu iz tijela<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18156662 "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," ''Int J Sport Nutr Exerc Metab'' prosinac 2007;17(6):574-82.]</ref>.
-Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 [[ml]] znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko 2 litra znoja tijekom samo jednog sata.
+Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 [[ml]] znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko 2 [[litra]] znoja tijekom samo jednog sata<ref>Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193</ref><ref>Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.</ref><ref>Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys</ref>.
 == Znojne žlijezde ==
-Razlikuju se dvije osnovna vrste znojnih [[žlijezda]]: merokrine ili ekrine i apokrine (mirisne).
+Razlikuju se dvije osnovna vrste znojnih [[žlijezda]]: [[merokrine žlijezde|merokrine]] ili [[ekrine žlijezde|ekrine]] i [[apokrine žlijezde|apokrine]] (mirisne).
-Ljudski organizam ima 2-5 milijuna merokrinih žlijezda, koje su najbrojnije na stopalima i dlanovima. Apokrinih žlijezda ima manje, a najgušće su raspoređene u predjelu [[pazuh]]a, oko analnog otvora i spolnih organa, oko bradavica na grudima i sl. Ove žlijezde izlučuju znoj koji sadrži bjelančevine i ugljikoidrate. Kao rezultat bakterijske razgradnje ovih tvari i oslobađanja različitih metabolita javlja se neprijatan miris.
+Ljudski organizam ima 2-5 milijuna merokrinih žlijezda, koje su najbrojnije na [[stopalo|stopalima]] i [[dlan]]ovima. Apokrinih žlijezda ima manje, a najgušće su raspoređene u predjelu [[pazuh]]a, oko [[anus|analnog otvora]] i [[spolni organi|spolnih organa]], oko bradavica na [[dojka]]ma i sl. Ove žlijezde izlučuju znoj koji sadrži [[bjelančevine]] i [[ugljikohidrati|ugljikoidrate]]. Kao rezultat bakterijske razgradnje ovih tvari i oslobađanja različitih metabolita javlja se neprijatan miris.
 == Poremećaji ==
-Na količinu izlučenog znoja utječu brojni faktori, a te razlike mogu biti fiziološke ili patološke prirode. Pojačano lučenje znoja naziva se [[hiperhidroza]], smanjeno lučenje je označeno kao [[hipohidroza]], dok [[anhidroza]] predstavlja potpuni prestanak lučenja znoja.
+Na količinu izlučenog znoja utječu brojni faktori, a te razlike mogu biti fiziološke ili patološke prirode. Pojačano lučenje znoja naziva se [[hiperhidroza]], smanjeno lučenje je označeno kao [[hipohidroza]], dok [[anhidroza]] predstavlja potpuni prestanak lučenja znoja.<ref name="allaboutsweat.com">[http://www.allaboutsweat.com Academy of Hyperhidrosis], pristupljeno 07. srpnja 2013.</ref>.
-Fiziološka hiperhidroza označava pojačano lučenje znoja u slučajevima intezivne fizičke aktivnosti, visoke vanjske temperature, neprimjerene odjeće, stresa, trudnoće, menopauze, [[gojaznost]]i itd. Pojačano lučenje znoja može se pojaviti i nakon konzumiranja vrlo začinjene hrane i [[alkohol]]a, ili kao poslijedica djelovanja nekih lijekova. Hiperhidroza je jedan od simptoma različitih bolesti i stanja kao što su: [[tuberkuloza]], [[malarija]], [[upala pluća]], [[infarkt miokarda]], [[hipoglikemija]] i sl. Hiperhidroza može biti i urođena (genetska).
+Fiziološka hiperhidroza označava pojačano lučenje znoja u slučajevima intezivne fizičke aktivnosti, visoke vanjske temperature, neprimjerene odjeće, [[stres]]a, [[trudnoća|trudnoće]], [[menopauza|menopauze]], [[gojaznost]]i itd. Pojačano lučenje znoja može se pojaviti i nakon konzumiranja vrlo začinjene hrane i [[alkohol]]a, ili kao posljedica djelovanja nekih lijekova. Hiperhidroza je jedan od simptoma različitih bolesti i stanja kao što su: [[tuberkuloza]], [[malarija]], [[upala pluća]], [[infarkt miokarda]], [[hipoglikemija]] i sl. Hiperhidroza može biti i urođena (genetska)<ref name="allaboutsweat.com"/>.
-Smanjeno lučenje znoja može se javiti nakon [[opeklina]] koje pokrivaju veliku tjelesnu površinu, kod [[Adisonova bolest|Adisonove bolesti]] (hormonalna neravnoteža), kod srčanog ili bubrežnog zatajenja, oštećenja centralnog i perifernog živčanog sustava, kao i nekih kožnih bolesti (psorijaze, sklerodermije, pemfigusa) itd. Hipohidroza je redovita pojava kod dehidratacije. U starijih ljudi je uobičajeno da tijelo luči nešto manje znoja nego u mladih. Genetski poremećaj poznat kao [[ektodermalna displazija]] ima kao karakteristiku potpunu odsutnost znojnih žlijezda.[2][4]
+Smanjeno lučenje znoja može se javiti nakon [[opeklina]] koje pokrivaju veliku tjelesnu površinu, kod [[Adisonova bolest|Adisonove bolesti]] (hormonalna neravnoteža), kod srčanog ili [[bubrežna insuficijencija|bubrežnog zatajenja]], oštećenja [[centralni živčani sustav|centralnog]] i [[periferni živčani sustav|perifernog živčanog sustava]], kao i nekih kožnih bolesti ([[psorijaza|psorijaze]], [[sklerodermija|sklerodermije]], [[pemfigus]]a) itd. Hipohidroza je redovita pojava kod [[dehidratacija|dehidratacije]]. U starijih ljudi je uobičajeno da tijelo luči nešto manje znoja nego u mladih. Genetski poremećaj poznat kao [[ektodermalna displazija]] ima kao karakteristiku potpunu odsutnost znojnih žlijezda.<ref name="allaboutsweat.com"/>
-Kao rezultat hiperhidroze javljaju se gljivične infekcije i kožne bradavice, a smanjeno lučenje znoja može olakšati pojavu toplotnog udara i druga stanja opasna po život.
+Kao rezultat hiperhidroze javljaju se gljivične infekcije i kožne bradavice, a smanjeno lučenje znoja može olakšati pojavu [[toplinski udae|toplotnog udara]] i druga stanja opasna po život.
+== Literatura ==
-{{Mrva-med}}
+{{izvori}}
 [[Kategorija:Fiziologija]]