Prokarioti: razlika između inačica
Nema sažetka uređivanja |
Nema sažetka uređivanja |
||
| Redak 15: | Redak 15: | ||
'''Prokarioti''' (Procarya, Procaryota; od [[starogrčki|starogrčkog]] ''pro'' = prije, ranije i ''karyon'' = [[orah]], jezgra), ranije [[Monera]], su [[stanica|stanična]] živa bića jednostavne građe koja imaju [[stanična stijenka|staničnu stijenku]] i [[stanična membrana|membranu]] ali nemaju [[stanična jezgra|staničnu jezgru]] (nemaju oblikovanu [[jezgrina ovojnica|jezgrinu ovojnicu]]) ni [[organela|organele]], osim [[ribosom]]a. razvil isu se prije otprilike 2 milijarde i 100 milijuna godina. |
'''Prokarioti''' (Procarya, Procaryota; od [[starogrčki|starogrčkog]] ''pro'' = prije, ranije i ''karyon'' = [[orah]], jezgra), ranije [[Monera]], su [[stanica|stanična]] živa bića jednostavne građe koja imaju [[stanična stijenka|staničnu stijenku]] i [[stanična membrana|membranu]] ali nemaju [[stanična jezgra|staničnu jezgru]] (nemaju oblikovanu [[jezgrina ovojnica|jezgrinu ovojnicu]]) ni [[organela|organele]], osim [[ribosom]]a. razvil isu se prije otprilike 2 milijarde i 100 milijuna godina. |
||
U sustavu |
U sustavu dvije domene koji je proizašao iz djela Édouarda Chattona, prokarioti su svrstani u domenu Prokaryota. Ali u sustavu s tri domene, na temelju molekularne analize, prokarionti su podijeljeni u dvije domene: [[Bakterije]] (ranije Eubacteria) i [[Arheje]] (nekada Archaebacteria), dok su '''svi''' ostali, [[jednostanični organizmi|jednostanični]] ili [[višestanični organizmi]], '''[[eukarioti]]'''. Takav tip stanice naziva se [[protocit]]. |
||
U [[citoplazma|citoplazmi]] prokariotskih stanica [[DNK]] se nalazi slobodno kao jezgrin ekvivalent, [[nukleoid]]. U ovim stanicama najčešće se nalazi samo jedan jedini [[kromosom]] koji ne sadrži histoproteine kao stanice eukariota. Kromosom [[bakterije|bakterija]] najčešće se sastoji od samo jedne zatvorene DNK molekule. Samo neki prokarioti sadrže linearne kromosome. |
U [[citoplazma|citoplazmi]] prokariotskih stanica [[DNK]] se nalazi slobodno kao jezgrin ekvivalent, [[nukleoid]]. U ovim stanicama najčešće se nalazi samo jedan jedini [[kromosom]] koji ne sadrži histoproteine kao stanice eukariota. Kromosom [[bakterije|bakterija]] najčešće se sastoji od samo jedne zatvorene DNK molekule. Samo neki prokarioti sadrže linearne kromosome. |
||
Inačica od 25. listopada 2020. u 17:49
| Prokarioti | |
|---|---|
 | |
| Rasprostranjenost | |
Prokarioti (Procarya, Procaryota; od starogrčkog pro = prije, ranije i karyon = orah, jezgra), ranije Monera, su stanična živa bića jednostavne građe koja imaju staničnu stijenku i membranu ali nemaju staničnu jezgru (nemaju oblikovanu jezgrinu ovojnicu) ni organele, osim ribosoma. razvil isu se prije otprilike 2 milijarde i 100 milijuna godina.
U sustavu dvije domene koji je proizašao iz djela Édouarda Chattona, prokarioti su svrstani u domenu Prokaryota. Ali u sustavu s tri domene, na temelju molekularne analize, prokarionti su podijeljeni u dvije domene: Bakterije (ranije Eubacteria) i Arheje (nekada Archaebacteria), dok su svi ostali, jednostanični ili višestanični organizmi, eukarioti. Takav tip stanice naziva se protocit.
U citoplazmi prokariotskih stanica DNK se nalazi slobodno kao jezgrin ekvivalent, nukleoid. U ovim stanicama najčešće se nalazi samo jedan jedini kromosom koji ne sadrži histoproteine kao stanice eukariota. Kromosom bakterija najčešće se sastoji od samo jedne zatvorene DNK molekule. Samo neki prokarioti sadrže linearne kromosome.
Veličina prokariota (kod duguljastih promjer) je između 0,2 i 700 µm (Thiomargarita namibiensis oko 700 µm).
Sljedeća svojstva obilježavaju prokariote:
- nemaju stanične organele kao na primjer mitohondrij, nemaju plastide (osim rijetkih iznimaka) ali prije svega, nemaju staničnu jezgru. Genom, DNK kao i polimeraze su slobodni u citoplazmi. Transkripcija i translacija kod biosinteze proteina odvijaju se u citoplazmi;
- u usporedbi s eukariotima, imaju manje ribosome;
- kompleksno građena stanična ovojnica i dijelom postojanje druge stanične membrane; Peptidoglikan (spoj šećera i aminokiselina) nalazi se samo u staničnim stijenkama bakterija;
- jednostavni oblici;
- jednostavno, bespolno razmnožavanje, najčešće diobom;
- raznovrsni načini razmjene tvari;
- visoka fiziološka prilagodljivost;
- neki mogu živjeti u vrlo ekstremnim uvjetima (temperatura iznad 100°C, kiseli okoliš (pH 1-4), visoki hidrostatički pritisak (1000 bara)).
Drugi projekti
 | Zajednički poslužitelj ima još gradiva o temi Prokarioti |