Meksička revolucija: razlika između inačica
m CheckWiki #2 - tag sa pogrešnom sintaksom |
m →top: točke u wikipoveznice s godinama |
||
| Redak 4: | Redak 4: | ||
|slika=[[Datoteka:Collage revolución mexicana.jpg|250px]] |
|slika=[[Datoteka:Collage revolución mexicana.jpg|250px]] |
||
|opis slike= Prizori iz Meksičke revolucije |
|opis slike= Prizori iz Meksičke revolucije |
||
|vrijeme= [[1910]] |
|vrijeme= [[1910.]] - [[1920.]] |
||
|mjesto= [[Meksiko]] |
|mjesto= [[Meksiko]] |
||
|povod= |
|povod= |
||
| Redak 23: | Redak 23: | ||
|bilješke= |
|bilješke= |
||
}} |
}} |
||
'''Meksička revolucija''' ([[španjolski|špa]]. Revolución mexicana) je izraz, kojim se opisuju politička previranja, [[puč]]evi i serija [[građanski rat|građanskih ratova]] u [[Meksiko|Meksiku]] koji su okvirno trajali od [[1910]] |
'''Meksička revolucija''' ([[španjolski|špa]]. Revolución mexicana) je izraz, kojim se opisuju politička previranja, [[puč]]evi i serija [[građanski rat|građanskih ratova]] u [[Meksiko|Meksiku]] koji su okvirno trajali od [[1910.]] do [[1920.]] godine. |
||
Otpočelo je kao nastojanje meksičkih [[liberalizam|liberala]] na čelu s [[Francisco I. Madero|Franciscom I. Maderom]], da se svrgne dugogodišnji [[autokracija|autokratski]] režim predsjednika [[Porfirio Diaz|Porfirija Diaza]]; godine 1911. je Diaz prisiljen odstupiti, te je novi predsjednik postao Madero. Njegovo oklijevanje, da provede popularne socijalne i ekonomske reforme izazvalo je nove pobune od radikalnih revolucionara, a početkom [[1913]] |
Otpočelo je kao nastojanje meksičkih [[liberalizam|liberala]] na čelu s [[Francisco I. Madero|Franciscom I. Maderom]], da se svrgne dugogodišnji [[autokracija|autokratski]] režim predsjednika [[Porfirio Diaz|Porfirija Diaza]]; godine 1911. je Diaz prisiljen odstupiti, te je novi predsjednik postao Madero. Njegovo oklijevanje, da provede popularne socijalne i ekonomske reforme izazvalo je nove pobune od radikalnih revolucionara, a početkom [[1913.]] [[Deset tragičnih dana|puč]] u kome ga je svrgnuo i ubio [[general]] [[Victoriano Huerta]]. Njega je pak, godine [[1914.]] uz pomoć [[Pancho Villa|Pancha Ville]] i [[Emiliano Zapata|Emiliana Zapate]] svrgnuo [[Venustiano Carranza]]; odmah potom su se Villa i Zapata sukobili s Carranzom, koji ih postepeno uspio vojnički poraziti i prikupiti dovoljno političke podrške, da početkom [[1917.]] ishodi donošenje [[Ustav Meksika 1917.|novog ustava]] s brojnim reformama, koje su uključivale [[agrarna reforma|podjelu zemlje siromašnim seljacima]] i [[sekularizacija|sekularizaciju]] države. |
||
Taj se događaj ponekad navodi kao kraj revolucije, iako su se oružani sukobi nastavili još tri godine, a sam Carranza [[1920]] |
Taj se događaj ponekad navodi kao kraj revolucije, iako su se oružani sukobi nastavili još tri godine, a sam Carranza [[1920.]] bio svrgnut u puču, koji je izveo njegov dotadašnji pristaša [[Alvaro Obregon]]. Novi režim je, međutim Ustav ostavio netaknutim i usprkos povremenim manjim ustancima i pobunama do kraja 1920.-ih, omogućio postepeno pretvaranje Meksika u jednu od politički najstabilnijih zemalja [[Latinska Amerika|Latinske Amerike]]. Vrijednosti Meksičke revolucije predstavljale su političku platformu Nacionalne revolucionarne partije, danas poznate kao [[Institucionalno revolucionarna partija|PRI]], a koja je Meksikom formalno vladala od osnivanja [[1929.]] do [[2000.]] godine. |
||
Inačica od 21. ožujka 2021. u 19:56
| Meksička revolucija | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sukob: Revolución Mexicana | |||||||
 Prizori iz Meksičke revolucije | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Protivnici revolucije |
Revolucionari | ||||||
| Zapovjednici | |||||||
| Porfirio Díaz Bernardo Reyes Felix Diaz Victoriano Huerta |
Francisco I. Madero Pascual Orozco Emiliano Zapata Pancho Villa i dr. | ||||||
Meksička revolucija (špa. Revolución mexicana) je izraz, kojim se opisuju politička previranja, pučevi i serija građanskih ratova u Meksiku koji su okvirno trajali od 1910. do 1920. godine.
Otpočelo je kao nastojanje meksičkih liberala na čelu s Franciscom I. Maderom, da se svrgne dugogodišnji autokratski režim predsjednika Porfirija Diaza; godine 1911. je Diaz prisiljen odstupiti, te je novi predsjednik postao Madero. Njegovo oklijevanje, da provede popularne socijalne i ekonomske reforme izazvalo je nove pobune od radikalnih revolucionara, a početkom 1913. puč u kome ga je svrgnuo i ubio general Victoriano Huerta. Njega je pak, godine 1914. uz pomoć Pancha Ville i Emiliana Zapate svrgnuo Venustiano Carranza; odmah potom su se Villa i Zapata sukobili s Carranzom, koji ih postepeno uspio vojnički poraziti i prikupiti dovoljno političke podrške, da početkom 1917. ishodi donošenje novog ustava s brojnim reformama, koje su uključivale podjelu zemlje siromašnim seljacima i sekularizaciju države.
Taj se događaj ponekad navodi kao kraj revolucije, iako su se oružani sukobi nastavili još tri godine, a sam Carranza 1920. bio svrgnut u puču, koji je izveo njegov dotadašnji pristaša Alvaro Obregon. Novi režim je, međutim Ustav ostavio netaknutim i usprkos povremenim manjim ustancima i pobunama do kraja 1920.-ih, omogućio postepeno pretvaranje Meksika u jednu od politički najstabilnijih zemalja Latinske Amerike. Vrijednosti Meksičke revolucije predstavljale su političku platformu Nacionalne revolucionarne partije, danas poznate kao PRI, a koja je Meksikom formalno vladala od osnivanja 1929. do 2000. godine.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||