Znojenje: razlika između inačica
Nema sažetka uređivanja |
Broj spašenih izvora: 1; broj poveznica koje su označene kao mrtve: 0) #IABot (v2.0.8 |
||
| Redak 1: | Redak 1: | ||
[[Datoteka:Amanda Françozo At The Runner Sports Fragment.jpg|mini|270px|Kapljice znoja na licu.]] |
[[Datoteka:Amanda Françozo At The Runner Sports Fragment.jpg|mini|270px|Kapljice znoja na licu.]] |
||
'''Znojenje''' je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline.<ref name="perspiration">{{cite journal |url=http://www.jbc.org/cgi/reprint/99/3/781.pdf |title=Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration |author=Mosher HH |journal=The Journal of Biological Chemistry |year=1933. |volume=svezak 99 |pages=str. 781.–790. |issue=broj 3}}</ref> [[Znojne žlijezde]] proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od [[voda|vode]], [[natrijev klorid|natrijevog klorida]], [[elektrolit]]a i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno [[isparavanje|isparava]] i tako odnosi toplinu iz tijela.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18156662 "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," ''Int J Sport Nutr Exerc Metab'' prosinac 2007;17(6):574-82.]</ref> |
'''Znojenje''' je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline.<ref name="perspiration">{{cite journal |url=http://www.jbc.org/cgi/reprint/99/3/781.pdf |title=Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration |author=Mosher HH |journal=The Journal of Biological Chemistry |year=1933. |volume=svezak 99 |pages=str. 781.–790. |issue=broj 3 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190918161728/http://www.jbc.org/cgi/reprint/99/3/781.pdf |archive-date=18. rujna 2019. |access-date=7. srpnja 2013. }}</ref> [[Znojne žlijezde]] proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od [[voda|vode]], [[natrijev klorid|natrijevog klorida]], [[elektrolit]]a i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno [[isparavanje|isparava]] i tako odnosi toplinu iz tijela.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18156662 "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," ''Int J Sport Nutr Exerc Metab'' prosinac 2007;17(6):574-82.]</ref> |
||
Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 [[ml]] znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko dvije [[litra|litre]] znoja tijekom samo jednog sata.<ref>Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193</ref><ref>Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.</ref><ref>Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys</ref> |
Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 [[ml]] znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko dvije [[litra|litre]] znoja tijekom samo jednog sata.<ref>Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193</ref><ref>Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.</ref><ref>Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys</ref> |
||
Inačica od 29. kolovoza 2021. u 11:56
Znojenje je fiziološki proces kojim se organizam hladi i regulira tjelesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak topline.[1] Znojne žlijezde proizvode i luče znoj, tekućinu sastavljenu od vode, natrijevog klorida, elektrolita i drugih tvari. Pri izbijanju na površinu kože, znoj postupno isparava i tako odnosi toplinu iz tijela.[2]
Ljudski organizam u prosjeku izluči oko 700 ml znoja dnevno, iako ta količina ovisi od niza čimbenika kao vanjske temperature, fizičke aktivnosti, vrste odjeće, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može izlučiti i preko dvije litre znoja tijekom samo jednog sata.[3][4][5]
Znojne žlijezde
Razlikuju se dvije osnovna vrste znojnih žlijezda: merokrine ili ekrine i apokrine (mirisne).
Ljudski organizam ima 2-5 milijuna merokrinih žlijezda, koje su najbrojnije na stopalima i dlanovima. Apokrinih žlijezda ima manje, a najgušće su raspoređene u predjelu pazuha, oko analnog otvora i spolnih organa, oko bradavica na dojkama i sl. Ove žlijezde izlučuju znoj koji sadrži bjelančevine i ugljikoidrate. Kao rezultat bakterijske razgradnje ovih tvari i oslobađanja različitih metabolita, javlja se neugodan miris.
Poremećaji
Na količinu izlučenog znoja utječu brojni faktori, a te razlike mogu biti fiziološke ili patološke prirode. Pojačano lučenje znoja naziva se hiperhidroza, smanjeno lučenje je označeno kao hipohidroza, dok anhidroza predstavlja potpuni prestanak lučenja znoja.[6]
Fiziološka hiperhidroza označava pojačano lučenje znoja u slučajevima intezivne fizičke aktivnosti, visoke vanjske temperature, neprimjerene odjeće, stresa, trudnoće, menopauze, gojaznosti itd. Pojačano lučenje znoja može se pojaviti i nakon konzumiranja vrlo začinjene hrane i alkohola, ili kao posljedica djelovanja nekih lijekova. Hiperhidroza je jedan od simptoma različitih bolesti i stanja kao što su: tuberkuloza, malarija, upala pluća, infarkt miokarda, hipoglikemija i sl. Hiperhidroza može biti i urođena (genetska).[6]
Smanjeno lučenje znoja može se javiti nakon opeklina koje pokrivaju veliku tjelesnu površinu, kod Adisonove bolesti (hormonalna neravnoteža), kod srčanog ili bubrežnog zatajenja, oštećenja centralnog i perifernog živčanog sustava, kao i nekih kožnih bolesti (psorijaze, sklerodermije, pemfigusa) itd. Hipohidroza je redovita pojava kod dehidratacije. U starijih ljudi je uobičajeno da tijelo luči nešto manje znoja nego u mladih. Genetski poremećaj poznat kao ektodermalna displazija ima kao karakteristiku potpunu odsutnost znojnih žlijezda.[6]
Kao rezultat hiperhidroze javljaju se gljivične infekcije i kožne bradavice, a smanjeno lučenje znoja može olakšati pojavu toplotnog udara i druga stanja opasna po život.
Literatura
- ↑ Mosher HH. 1933. Simultaneous Study of Constituents of Urine and Perspiration (PDF). The Journal of Biological Chemistry. svezak 99 (broj 3): str. 781.–790. Inačica izvorne stranice (PDF) arhivirana 18. rujna 2019. Pristupljeno 7. srpnja 2013.
- ↑ "Sweat mineral-element responses during 7 h of exercise-heat stress," Int J Sport Nutr Exerc Metab prosinac 2007;17(6):574-82.
- ↑ Jessen,C., Temperature regulation in humans and other mammals, Springer, Berlin, 2000., str. 193
- ↑ Mack,G.W. and Nadel,E.R., Body fluid balance during heat stress in humans. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of physiology. Section 4: Environmental physiology, Oxford University Press, New York, 1996., str. 187.-214.
- ↑ Sawka,M.L., Wenger,C.B., and Pandolf,K.B., Thermoregulatory responses to acute exercise-heat stress and heat acclimation. In: Fregly,M.J., Blatteis,C.M. (Eds.), Handbook of phys
- ↑ a b c Academy of Hyperhidrosis, pristupljeno 07. srpnja 2013.