Getit: razlika između inačica

Getit
	; Getit iz brazilske pokrajine Minas Gerais
Općenito
Kategorija	Mineral
Kemijska formula	α-FeOOH
Identifikacija
Boja	Žuta do tamno smeđa ili crna
Kristalni sustav	Rompski, Pbnm
Kalavost	[010]
Mohsova tvrdoća	5-5,5
Gustoća	4,26 g/cm3

Pregledaj povijest

← Starija izmjena Novija izmjena →

Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

Prikaz u jednom stupcu

Inačica od 7. rujna 2007. u 15:34

Getit, željezov oksihidroksidni mineral, kemijska formula α-FeOOH, nazvan po velikom njemačkom književniku Johannu Wolfgangu von Goetheu. Stabilan je pri umjerenim temperaturama i zbog toga vrlo rasprostranjen u prirodi. Najstabilniji je i najrasprostranjeniji željezov oksihidroksid.

Ljudi su upotrebljavali getit još u prethistorijsko doba o čemu svjedoče nalazi boje sa zidnih crteža u spiljama Lascaux u Francuskoj. Prvi je put opisan godine 1806. na temelju uzoraka iz rudnog područja Mesabi u Minnesoti, Sjedinjene Države.

Getit obično nastaje starenjem drugih željezom bogatih minerala i zbog toga je uobičajen sastavni dio tla. Također može nastati taloženjem u podzemnim vodama ili u drugim sedimentarnim uvjetima, a može nastati i kao primarni mineral u hidrotermalnim nanosima.

Fizička svojstva

Tvrdoća getita kreće se od 5 do 5,5 na Mohsovoj skali, a specifična težina varira od 3,3 do 4,3, ovisno o uzorku. Getit obično tvori prizmatske igličaste kristale koji su obično grupirani u masivne agregate. Magnetsko uređenje getita dobre kristalnosti na sobnoj temperaturi je antiferomagnetsko s Néeelovom temperaturom od 400 K.^[1].

Kristalna struktura

Struktura getita temelji se na heksagonskoj gustoj slagalini kisikovih aniona (O^2-) između kojih su u oktaedrijske šupljine smješteni kationi željeza (Fe³⁺). Kationi željeza okruženi su sa po 6 kisikovih aniona od kojih 3 imaju vezan vodikov atom (hidroksilni anioni, OH^-). Kristalna struktura getita pripada rompskom kristalografskom sustavu i prostornoj grupi Pbnm s parametrima jedinične ćelije a = 4.587 Å, b = 9.937 Å i c = 3.015 Å .^[2]. Jediničana ćelija sadrži 4 formulske jedinke.

Datoteka:Praškasti sintetički getit.jpg

Praškasti sintetički getit

Boja

Ovisna je o veličini kristalnih zrna. U masivnim kristalnim agregatima, getit je tamno smeđ ili crn, dok je u praškastom obliku svijetlo smeđ ili žut. Zbog velike moći bojanja, kemijske stabilnosti i neotrovnosti vrlo je velika uporaba getita kao pigmenta.

Literatura

1. R. M. Cornell, U. Schwertmann, The Iron Oxides, Structure, Properties, Reactions, Occurrence and Uses, VCH Publ. Corp., D-69451 Weinheim, Njemačka, 1996.

2. C.F. Sampson, The Lattice Parameters of Natural Single Crystal and Synthetically Produced Goethite (α-FeOOH), Acta Cryst. B25 (1969) 1683.

↑ R. M. Cornell, U. Schwertmann, The Iron Oxides, Structure, Properties, Reactions, Occurrence and Uses, VCH Publ. Corp., D-69451 Weinheim, Njemačka, 1996.
↑ C.F. Sampson, The Lattice Parameters of Natural Single Crystal and Synthetically Produced Goethite (α-FeOOH), Acta Cryst. B25 (1969) 1683.

[1] R. M. Cornell, U. Schwertmann, The Iron Oxides, Structure, Properties, Reactions, Occurrence and Uses, VCH Publ. Corp., D-69451 Weinheim, Njemačka, 1996.

[2] C.F. Sampson, The Lattice Parameters of Natural Single Crystal and Synthetically Produced Goethite (α-FeOOH), Acta Cryst. B25 (1969) 1683.

[1]

[2]

@@ Redak 55: / Redak 55: @@
 == Kristalna struktura ==
 Struktura getita temelji se na heksagonskoj gustoj slagalini [[kisik]]ovih [[anion]]a (O<sup>2-</sup>) između kojih su u oktaedrijske šupljine smješteni [[kation]]i željeza (Fe<sup>3+</sup>). Kationi željeza okruženi su sa po 6 kisikovih aniona od kojih 3 imaju vezan [[vodik]]ov atom (hidroksilni anioni, OH<sup>-</sup>).
-Kristalna struktura getita pripada rompskom [[kristalografski sustav|kristalografskom sustavu]] i prostornoj grupi ''Pbnm'' s parametrima jedinične ćelije ''a'' = 4.587 Å, ''b'' = 9.937 Å i ''c'' = 3.015 Å .<ref> C.F. Sampson, The Lattice Parameters of Natural Single Crystal and Synthetically Produced Goethite (α-FeOOH), Acta Cryst. B25 (1969) 1683.</ref>.
+Kristalna struktura getita pripada rompskom [[kristalografski sustav|kristalografskom sustavu]] i prostornoj grupi ''Pbnm'' s parametrima jedinične ćelije ''a'' = 4.587 Å, ''b'' = 9.937 Å i ''c'' = 3.015 Å .<ref> C.F. Sampson, The Lattice Parameters of Natural Single Crystal and Synthetically Produced Goethite (α-FeOOH), Acta Cryst. B25 (1969) 1683.</ref>. Jediničana ćelija sadrži 4 formulske jedinke.
 [[Slika:Praškasti sintetički getit.jpg|thumb|200px|right|Praškasti sintetički getit]]