Prava rusomača

Prava rusomača
	Capsella bursa-pastoris
Sistematika
Carstvo:	Plantae;
Red:	Brassicales;
Porodica:	Brassicaceae;
Rod:	Capsella;
Vrsta:	C. bursa-pastoris;
Dvojno ime
	Capsella bursa-pastoris; (L.) Medik.
Baze podataka
	Flora Croatica
	wikivrste; wikislike; wikigalerija;

Prava rusomača (torba pastirska, pastirska torbica, lat. Capsella bursa-pastoris) biljka je iz porodice Brassicaceae. Udomaćena je u Europi i Maloj Aziji te je širom svijeta poznata kao korov. Raste u poljima i na zapuštenom tlu. Mlada je biljka jestiva, dok je biljka u cvatu dugo korištena u narodnoj medicini. Osim zelenih jestivi su i mladi zeleni plodovi. U Kini se uzgaja i kao povrće. Biljka sadrži od 60 do 100 mg vitamina C i oko 7 mg vitamina A. Oštar okus potiče od alilnog gorušičinog ulja.^[1]

Uporaba u narodnoj medicini[uredi | uredi kôd]

U narodnoj medicini rusomača se upotrebljava kao adstrigentno sredstvo za liječenje rana kod krvarenja maternice, holecistitisa, bubrežnih kamenaca, reume, gastritisa, dijareje i dizenterije. Postoje dokazi o korištenju nadzemnih dijelova rusomače u narodnoj medicini različitih zemalja kod bolesti srca, malarije, nekih spolno prenosivih bolesti, čireva na želucu i tifusa.

Kontraindikacije[uredi | uredi kôd]

Ne koristiti kod srčanih bolesti ili bolesti tiroidne žlijezde. Ne koristiti i u slučajevima visokog krvnog tlaka. Ne koristiti u trudnoći!^[2]

Sastav[uredi | uredi kôd]

Rusomača sadrži ramnoglikozid gispin, proteine i tanine, ugljikohidrate, eterično ulje, bursovu kiselinu, kolin i acetilkolin, saponine, fumarnu, jabučnu i limunsku kiselinu, vitamin K, vinsku kiselinu, vitamine - tiamin, riboflavin, fitonadion, askorbinsku kiselinu, karoten; u sjemenkama - masno ulje (do 20%) i malu količinu alilnog gorušičinog ulja .

Na 100 g svježih listova sadrži u prosjeku 82,1 g vode, 6,42 g ugljikohidrata, oko 6,31 g vlakana, te 3,92 g bjelančevina. Od makroelemenata najzastupljeniji je kalij s 395 mg ,natrij 34 mg, kalcij 292 mg, magnezij 52 mg, fosfor oko 53,9 mg i željezo 4,80 mg. Od mikroelemenata na 100 g listova sadrži oko 90 μg bakra, 830 μg mangana i 452 μg cinka. Od vitamina sadrži prosječno oko 7,4 mg karotenoida i oko 144 mg vitamina C. Sadrži i dosta nitrata - oko 256 mg te malo oksalne kiseline (89 mg / 100 g).^[3]

Dodatna literatura[uredi | uredi kôd]

Grlić, Lj., Samoniklo jestivo bilje, Zagreb 1980.

Vanjske poveznice[uredi | uredi kôd]

PFAF database: Capsella bursa-pastoris

Izvori[uredi | uredi kôd]

↑ Grlić, Lj., Samoniklo jestivo bilje, Zagreb 1980., str. 162
↑ https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Capsella+bursa-pastoris
↑ Sanchez Mata,M.,Tardio,J.(Eds.) Mediterranean Wild Edible Plants-Ethnobotany and Food Composition Tables,New York 2016.,str.324

	Zajednički poslužitelj ima još gradiva o temi Capsella bursa-pastoris
	Wikivrste imaju podatke o taksonu Capsella bursa-pastoris

[1] Grlić, Lj., Samoniklo jestivo bilje, Zagreb 1980., str. 162

[2] ttps://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Capsella+bursa-pastoris

[3] Sanchez Mata,M.,Tardio,J.(Eds.) Mediterranean Wild Edible Plants-Ethnobotany and Food Composition Tables,New York 2016.,str.324

[1]

[2]

[3]