Venera iz Savignana
Pogled sprijeda
Pogled sa strane
Venera iz Savignana | |
| nepoznat autor, oko 25000. pr. Kr. -20000. pr. Kr. | |
| Zeleni kamen (serpentin), 22,5 x 4,8 x 5,2 cm | |
| Nacionalni muzej prapovijesti i etnografije Pigorini, Rim | |
| Portal: Likovna umjetnost |
Venera iz Savignana je figurica Venere izrađena od mekog zelenog kamena (serpentina) koja datira iz gornjeg paleolitika, a otkrivena je 1925. u blizini mjesta Savignano sul Panaro u pokrajini Modena, Italija.[1]
S visinom od 22.5 cm, širinom od 4.8 cm i dubinom od 5.2 cm, te težinom od 586.5 g, to je jedna od najvećih poznatih Venera[1][2] među oko 190 datiranih u gornji paleolitik u Europi i Sibiru. Uz predloženo datiranje od prije 25 000 do 20 000 godina, smatra se jednim od najranijih izraza umjetnosti u Italiji.[3][2]
Kipić je 1925. iskopao poljoprivrednik, Olindo Zambelli, koji je kopao ispred svoje staje u mjestu Prà Martino, ispod frazione Mulino, unutar općine Savignano sul Panaro.[3] Kipić je našao na dubini od oko 1 metar, ispod kasnopleistocenskih fluvijalnih naslaga.[1] Zambelli je očistio i sačuvao “stari kamen” unatoč savjetu supruge da ga baci; na kraju ga je pokazao lokalnom slikaru i kiparu Giuseppeu Graziosiju, koji je shvatio važnost pronalaska i uspio ga dobiti u zamjenu za dvjesto kilograma grožđa.[3]
Novi vlasnik potom je pokazao figuricu svom sinu Paolu Graziosiju, tada mladom studentu arheologije, koji je o njoj objavio rad. Godine 1926. Giuseppe Graziosi donirao je figuricu Nacionalnom muzeju pretpovijesti i etnografije Pigorini u Rimu, koji i danas čuva figuricu.[4] Replika se nalazi u Museo della Venere e dell'Elefante u Savignano sul Panaro.[nb 1] Izvorna figurica bila je privremeno posuđena Savignanu od 5. travnja do 4. svibnja 2014. za izlaganje u sklopu projekta "Savignano, Città dell'Archeologia". Izložbu je posjetilo 3215 posjetitelja, iako je muzej bio otvoren samo prijepodne radnim danom.[5]
Figurina je grubo bikonična. Tipično za druge venerine figure, ženstvene crte su prenaglašene: bedra i bokovi su veliki, dok su trbuh, grudi i stražnjica izbočeni. Glava je stožastog oblika, ruke su jedva ocrtane, a šaka, stopala ili ramena uopće nema. Leđa su konkavna. Na nekim točkama još su vidljivi poneki tragovi crvene oker boje.[2]
Figurica je nakon pronalaska očišćena, čime su uništeni svi organski tragovi koji su se mogli datirati konvencionalnim metodama . Zbog toga je svako datiranje od početka bilo kontroverzno i može se napraviti samo usporedbom s drugim figuricama. Zahvaljujući ovim usporedbama, sada se općenito pretpostavlja da Venera iz Savignana pripada Gravettian kulturi i da se može okvirno datirati u 25.000-20.000 godina prije Krista, [2] iako neki izvori naginju prema ranijem datiranju, do c. 28 000 BP, a neki izvori idu u prilog mnogo kasnijem datiranju.
U svojoj prvoj studiji iz 1925., Paolo Graziosi pripisao je figuricu gornjem paleolitiku.[6] Njegov zaključak bio je u suprotnosti s uvriježenim mišljenjem u to vrijeme, kada većina talijanskih akademika nije prepoznavala talijanski gornji paleolitik, radije se opredjeljujući za izravan prijelaz između kasnog moustérienskog i neolitskog razdoblja. Doista, skupina arheologa predvođena Ugom Antoniellijem, ravnateljem muzeja Pigorini, usporedila je figuricu s drugim Venerama koje datiraju iz neolitika, zaključivši da je i Venera iz Savignana morala biti datirana u neolitik.[1][7]
Međutim, kasnija analiza drugih znanstvenika 1935. zaključila je da je figurica "sigurno paleolitska".[8] Kasnije je Paolo Graziosi načinio stilsku usporedbu između Venere iz Savignana i drugih figurica kao što su Venera iz Trazimena, figurice iz Balzi Rossija u Ventimigliji i nedavno otkrivene (1940.) Venera iz Chiozze di Scandiano u Reggio Emiliji; zbog toga je ponovno potvrdio gornjopaleolitsku starost figurice u svojoj unakrsnoj prezentaciji paleolitičkoj umjetnosti 1956.[1][9]
- ↑ Doslovno, "Muzej Venere i slona", gdje se slon odnosi na drugi veliki nalaz u blizini Savignana koji se također tamo nalazi, fosilni ženski primjerak Mammuthus meridionalis koji datira 1,5 milijuna godina Ma.
- ↑ a b c d e Margherita Mussi, Earliest Italy. An Overview of the Italian Paleolithic and Mesolithic, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York 2001, ISBN 0-306-46463-2 p. 262.
- ↑ a b c d Venus of Savignano (24,000 BCE). Visual Arts Encyclopedia. Inačica izvorne stranice arhivirana 18. listopada 2014. Pristupljeno 19. listopada 2014.
- ↑ a b c La Dea di Savignano sul Panaro, Museo della Venere e dell'Elefante, Savignano 2014 (brochure)
- ↑ Archivio per l'antropologia e la etnologia 57–58 (1929), p. 243; figurica je predana Arduinu Colasantiju.
- ↑ Associazione culturale Ponte Alto – Giuseppe Graziosi Arhivirana inačica izvorne stranice od 18. listopada 2014. (Wayback Machine).
- ↑ Paolo Graziosi, "A proposito della Venere di Savignano", Archivio per l'Antropologia e l'Etnologia, 55 (1925), 38–46.
- ↑ Ugo Antonielli, "Una statuetta femminile di Savignano sul Panaro ed il problema della statuine dette steatopigi", Bullettino di Paletnologia Italiana, 45 (1925), 35–61.
- ↑ Atti della Società Italiana per il Progresso delle Scienze, 1935, p. 337.
- ↑ Paolo Graziosi, L'arte dell'antica età della pietra, Sansoni, 1956, p. 58.
- La Venere a Savignano. Esposizione dal 5 Aprile al 4 Maggio 2014, Museo della Venere e dell'Elefante, Savignano 2014 (exhibition catalog).
- Margherita Mussi, "Problèmes récentes et découvertes anciennes: la statuette de Savignano (Modène, Italie)", Bulletin de la Société Préhistorique de l'Ariège 51 (1996), 55–79.
- Margherita Mussi, "Les statuettes italiennes de pierre tendre de Savignano et Grimaldi", in: Henri Delporte (ed.), «La Dame de Brassempouy», Actes du colloque de Brassempouy (juillet 1994), Lüttich 1995, pp. 165–185.
- Raymond Vaufrey, "La statuette féminine de Savignano sur le Panaro (Province de Modène)", L'Anthropologie 36 (1926), 429–435.
 | Zajednički poslužitelj ima još gradiva o temi Venera iz Savignana |
- (tal.) Archeofilia ha visitato per voi… La Venere a Savignano, Archeofilia.com
| |||||||||||||||||