Plavi krumpir
Plavi krumpir, (zvan i Vitelotte noire, Négresse odnosno samo Vitelotte[1] odnosno Truffe de Chine),[2]vrsta je krumpira koja se u Francuskoj uzgaja od ranog 19. stoljeća. Kod nas se sadi nekih 5 - 7 godina no isključivo u manjoj količini. Potječe iz Perua i Bolivije, gdje se uzgaja od davnine.
Opis[uredi | uredi kôd]
'Vitelotte' krumpir tamno je plave, skoro crne boje kože te tamno ljubičasto plavog mesa. Okus i miris blago podsjećaju na kestene. Boja ostaje jednaka i nakon kuhanja, a posljedica je velike količine antocijana i flavonoida u ovoj vrsti krumpira. Ovaj krumpir bere se krajem kolovoza i početkom rujna, a u odnosu na moderne komercijalne sorte prinos je malen. Kako mu je koža razmjerno debela dobro se čuva, gomolji su izduženi, s uvučenim okcima.
Etimologija[uredi | uredi kôd]
Francuska riječ vitelotte derivirana je od arhaične riječi vit, te označava "penis" (moderni francuski bite), zbog često falusoidnog izgleda nekih gomolja. Riječ se prvi puta javlja 1812.[3]
Povijest[uredi | uredi kôd]
Sukladno starim opisima gomolj nije nužno ljubičasto plave boje. Jedan tekst iz 1817., nabraja 6 varijeteta. Traktat o zemljodjelstvu iz 1863. navodi 5 mogućih boja: bijelu, žutu, roza, crvenu i ljubičastu.[4] Godine 1873. Alexandre Dumas piše u svom Grand dictionnaire de cuisine:[5] "... najbolji od svih neupitno je plavi krumpir, bolji je i od crvenog, i u Parizu ga zovu Vitelottes'".
Galerija[uredi | uredi kôd]
-
Vitelotte - plavi krumpir -
Vitelotte -
Čips -
Lišće i stabljike
Vanjske poveznice[uredi | uredi kôd]
Izvori[uredi | uredi kôd]
- ↑ Diehl, Robert. 1938. La pomme de terre: caractères et description des variétés (PDF) (francuski). Imprimerie nationale. Paris. str. 150
- ↑ Vitelotte Noire, Négresse Arhivirana inačica izvorne stranice od 17. studenoga 2016. (Wayback Machine) (in French). Le Plant Français de Pomme de Terre. Accessed May 2013
- ↑ Vitelotte (in French). Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales. Accessed May 2013.
- ↑ Jean Pierre Louis Girardin, Alphonse Du Breuil (1863) Traité élémentaire d'agriculture, Volume 2 (in French). Bibliothèque de la ferme et des maisons de campagne. Paris: Garnier frères. p. 7–11.
- ↑ Alexandre Dumas (1873) Grand dictionnaire de cuisine (in French). Paris: Alphonse Lemerre. p. 847.
»"… les meilleures de toutes sont sans contredit, les violettes, préférables mêmes aux rouges, connues à Paris sous le nom de Vitelottes"«
