Cunami: razlika između inačica
m robot Dodaje: min:Tsunami |
m Bot: Migrating 114 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8070 (translate me) |
||
| Redak 22: | Redak 22: | ||
{{Link FA|eu}} |
{{Link FA|eu}} |
||
[[ace:Ië beuna]] |
|||
[[af:Tsoenami]] |
|||
[[als:Tsunami]] |
|||
[[an:Tsunami]] |
|||
[[ar:تسونامي]] |
|||
[[az:Sunami]] |
|||
[[ba:Цунами]] |
|||
[[bat-smg:Cunamis]] |
|||
[[bcl:Dolnop]] |
|||
[[be:Цунамі]] |
|||
[[be-x-old:Цунамі]] |
|||
[[bg:Цунами]] |
|||
[[bn:সুনামি]] |
|||
[[br:Tsunami]] |
|||
[[bs:Cunami]] |
|||
[[ca:Tsunami]] |
|||
[[ckb:تسۆنامی]] |
|||
[[cs:Tsunami]] |
|||
[[cy:Tsunami]] |
|||
[[da:Tsunami]] |
|||
[[de:Tsunami]] |
|||
[[el:Τσουνάμι]] |
|||
[[en:Tsunami]] |
|||
[[eo:Cunamo]] |
|||
[[es:Tsunami]] |
|||
[[et:Tsunami]] |
|||
[[eu:Tsunami]] |
|||
[[fa:سونامی]] |
|||
[[fi:Tsunami]] |
|||
[[fiu-vro:Tsunami]] |
|||
[[fr:Tsunami]] |
|||
[[fy:Tsûnamy]] |
|||
[[ga:Súnámaí]] |
|||
[[gan:海嘯]] |
|||
[[gl:Tsunami]] |
|||
[[gu:સુનામી]] |
|||
[[he:צונמי]] |
|||
[[hi:सूनामी]] |
|||
[[ht:Radmare]] |
|||
[[hu:Cunami]] |
|||
[[hy:Ցունամի]] |
|||
[[ia:Tsunami]] |
|||
[[id:Tsunami]] |
|||
[[is:Flóðbylgja]] |
|||
[[it:Maremoto]] |
|||
[[ja:津波]] |
|||
[[jv:Tsunami]] |
|||
[[kab:Tsunami]] |
|||
[[ki:Tsunami]] |
|||
[[kk:Цунами]] |
|||
[[kn:ಸುನಾಮಿ]] |
|||
[[ko:지진 해일]] |
|||
[[ku:Tsunamî]] |
|||
[[ky:Цунами]] |
|||
[[la:Megacyma]] |
|||
[[lb:Tsunami]] |
|||
[[li:Tsunami]] |
|||
[[lt:Cunamis]] |
|||
[[lv:Cunami]] |
|||
[[map-bms:Tsunami]] |
|||
[[min:Tsunami]] |
|||
[[mk:Цунами]] |
|||
[[ml:സുനാമി]] |
|||
[[mn:Цунами]] |
|||
[[mr:त्सुनामी]] |
|||
[[mrj:Цунами]] |
|||
[[ms:Tsunami]] |
|||
[[my:ဆူနာမီ]] |
|||
[[nds:Tsunami]] |
|||
[[nds-nl:Vleuigolve]] |
|||
[[ne:सूनामी]] |
|||
[[new:शुनामी]] |
|||
[[nl:Tsunami]] |
|||
[[nn:Flodbølgje]] |
|||
[[no:Tsunami]] |
|||
[[nv:Tó nitéél nitságoʼ atságáá]] |
|||
[[oc:Tsunami]] |
|||
[[om:Tsunamis]] |
|||
[[or:ସୁନାମି]] |
|||
[[pa:ਸੁਨਾਮੀ]] |
|||
[[pap:Tsunami]] |
|||
[[pl:Tsunami]] |
|||
[[pnb:سونامی]] |
|||
[[pt:Tsunami]] |
|||
[[ro:Tsunami]] |
|||
[[ru:Цунами]] |
|||
[[sa:त्सुनामी]] |
|||
[[scn:Tsunami]] |
|||
[[sh:Tsunami]] |
|||
[[si:සුනාමි]] |
|||
[[simple:Tsunami]] |
|||
[[sk:Cunami]] |
|||
[[sl:Cunami]] |
|||
[[so:Tsunami]] |
|||
[[sq:Cunami]] |
|||
[[sr:Цунами]] |
|||
[[su:Sunami]] |
|||
[[sv:Tsunami]] |
|||
[[sw:Tsunami]] |
|||
[[ta:ஆழிப்பேரலை]] |
|||
[[te:సునామి]] |
|||
[[th:คลื่นสึนามิ]] |
|||
[[tr:Tsunami]] |
|||
[[tt:Цунами]] |
|||
[[uk:Цунамі]] |
|||
[[ur:جنوبی ايشيا ميں سونامی]] |
|||
[[vi:Sóng thần]] |
|||
[[war:Tsunami]] |
|||
[[wuu:海啸]] |
|||
[[yi:צונאמי]] |
|||
[[za:Haij Rongx]] |
|||
[[zh:海啸]] |
|||
[[zh-min-nan:Hái-tiòng]] |
|||
[[zh-yue:海嘯]] |
|||
Inačica od 10. ožujka 2013. u 05:54
Cunami,[1] (tsunami, jap. lučki val, visoka voda) su dugi valovi uzrokovani tektonskim pomicanjem ploča morskog dna, odnosno podmorskim potresima. Često ih se pogrešno naziva plimnim valovima, no nemaju nikakve veze s plimnim oscilacijama. Naziv potječe iz Japana gdje su cunamiji česti. Japanski ribari vraćajući se u luku znali su je naći poharanu valovima koje nisu primijetili na otvorenom moru te su mislili da se radi o valovima koji se pojavljuju samo u luci, odnosno blizu obale.[2]
U blizini epicentra visina potresnih valova može biti izuzetno visoka. S udaljavanjem od epicentra, te prilikom putovanja u dubokim oceanskim zaravnima, cunami ima male amplitude no putuje velikim brzinama, u prosjeku oko 700 km/h.
Približavajući se obali, oni se usporavaju te se, zbog očuvanja energije (energetskog toka vala), uzdižu ovisno o smanjenju dubine mora. Dolaskom na obalu njihove visine mogu poprimiti izvanredne vrijednosti. Uobičajeni periodi cunamija iznose od 10 do 60 min, a ovisan je o prostorno-vremenskim karakteristikama pomicanja morskog dna u zoni epicentra.
Izvori
- ↑ Ladan, Tomislav. Riječi : značenje, uporaba, podrijetlo, Zagreb : ABC naklada, 2000., str. 181., ISBN 953-6178-45-1
»Tako dugi cunami valovi (japanski tsunami je složenica od tsu — zaljev, luka i nami — val, što bi doslovno bilo zaljevni val) nastaju od podmorskih potresa, podmorskih vulkanskih erupcija te od podmorskih odrona velikih dijelova kopna…«(Ladan, 2000., str. 181.) - ↑ Jeffrey, Gary. 2007. Tsunamis and Floods. The Rosen Publishing Group, Inc. str. 4. ISBN 978-1-4042-1990-8
