Lilongwe: razlika između inačica
Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka uređivanja |
m uklonjena promjena suradnika KingYakuza (razgovor), vraćeno na posljednju inačicu suradnika Yerpo |
||
| Redak 1: | Redak 1: | ||
'''Lilongwe''' je [[glavni grad]] države [[Malavi]] i ima 597 619 stanovnika. |
|||
{{Naselje |
|||
| ime =Lilongwe |
|||
| ime_genitiv =Lilongwea |
|||
| izvorno_ime = |
|||
| translit_jezik1 = |
|||
| slika_panorama =Lilongwe Area 2.jpg |
|||
| veličina_slike =280px |
|||
| opis_slike =Panorama grada |
|||
| slika_lokacijska_karta_država =Malavi |
|||
| slika_lokacijska_karta_opis =Lilongwe na karti Malavija |
|||
| lokacija1_ime = Regija |
|||
| lokacija1_info =[[Centralna regija (Malavi)|Centralna regija]] |
|||
| širina-stupnjevi =13 |
|||
| širina-minute =59 |
|||
| širina-oznaka =S |
|||
| dužina-stupnjevi =33 |
|||
| dužina-minute =47 |
|||
| dužina-oznaka =E |
|||
| lokacija_ime =[[Spisak država|Država]] |
|||
| lokacija_info ={{flag|Malavi}} |
|||
| površina_prazno1_ime = |
|||
| površina_prazno1 = |
|||
| površina_prazno2_ime = |
|||
| površina_prazno2 = |
|||
| visina =1 050<ref name=brit/> |
|||
| stanovništvo_godina =[[2009]]. |
|||
| stanovništvo_bilješke = |
|||
| stanovništvo = 674 448<ref name=city/> |
|||
| vremenska_zona =[[UTC+2]] |
|||
| utc_pomak =+2 |
|||
| vremenska_zona_DST = |
|||
| utc_pomak_DST = |
|||
| poštanski_broj = |
|||
| pozivni_broj = |
|||
| gradovi_prijatelji = |
|||
}} |
|||
'''Lilongwe''' ([[Fonetika|fonetski]] '''Lilongve''') je novi [[glavni grad]] [[Afrika|afričke]] države [[Malavi]] i administrativno sjedište [[Centralna regija (Malavi)|Centralne regije]] od 674 448 stanovnika. |
|||
<ref name=city>{{cite web |
|||
| url =http://www.citypopulation.de/Malawi.html |
|||
| title =''Malawi: Regions & Towns'' |
|||
| accessdate = 26. 1. 2012 |
|||
| language=engleski |
|||
| publisher=Citypopulationde |
|||
}}</ref> |
|||
Počeo je kao selo na obali rijeke Llongwe. U prvoj polovici [[20. stoljeće|20. stoljeća]] postaje [[UK|britanski]] kolonijalni centar. Godine [[1974]]. postaje drugi po veličini grad Malavija, te glavni grad umjesto [[Zombo|Zomba]]. Ekonomski centar je pak grad [[Blantire]]. |
|||
Po uzoru na [[Južna Afrika|Južnoafričku republiku]] i ''Lilongwe'' nije sjedište sudske vlasti već je to [[Blantyre]]. |
|||
. <ref name=brit/> |
|||
== Geografske karakteristike == |
|||
''Lilongwe'' leži u sredini zemlje, blizu granice sa [[Mozambik]]om i [[Zambija|Zambijom]] na cestovnoj transverzali M1 koja povezuje sjever i jug zemlje. Grad se prostire duž obje obale rijeke [[Lilongwe (rijeka)|Lilongwe]] po kojoj je i dobio ime, u brdovitom kraju na prosječnoj |
|||
nadmorskoj visini od 1 050 m. <ref name=brit/> |
|||
[[Datoteka:2010-10-21 15-54-14 Malawi - Nchesi.JPG|thumb|left|220px|<center>Centar grada]] |
|||
''Lilongwe'' se zapravo sastoji od dva grada, - ''Starog grada'', koji funkcionira kao servisni i distributivni centar za stanovnike oba grada i 5 km udaljenog ''Capital Hilla'', u kojom se nalaze vladine zgrade i [[ambasada|ambasade]]. <ref name=brit/> |
|||
== Historija == |
|||
[[Datoteka:K.a.r-.clocktower-in-lilongwe.jpg|thumb|left|220px|<center>Toranj sa satom podignut u čast poginulim braniteljima u oba svjetska rata]] |
|||
''Lilongwe'' je od malenog sela postao [[1904]]. za [[Britanija|britanske]] [[Kolonija|kolonijalne]] vlasti, regionalni administrativni centar. <ref name=brit/>Za njegov razvoj bile su važne [[1920e|20e]] godine prošlog vijeka, kad je postao sjedište velike [[duhan]]ske industrije, jer su se u okolici izgradile velike plantaže duhana. Idealni položaj ''Lilongweja'' na spoju nekoliko glavnih prometnica, povećao je važnost grada kao trgovačkog centra za poljoprivredne proizvode plodne centralne visoravni zemlje. <ref name=brit/>Prvi predsjednik države Malavi - ''Hastings Kamuzu Banda'', odabrao je grad [[1965]]. kao centar koji je trebao potaknuti ekonomski razvoj sjevernog i srednjeg Malavija. Na kraju je Lilongwe odabran da bude novi glavni grad države, a [[1968]]. otpočela je izgradnja vladinih zgrada. ''Lilongwe'' je [[1975]]., i formalno postao glavni grad zemlje, umjesto dotašnje [[Zomba, Malavi|Zombe]]. |
|||
[[Datoteka:Lilongwe City Centre.JPG|thumb|right|300px|<center>Centar grada]] |
|||
Od tad je počeo rast stanovništva, tako da je [[2008]]. postao najveći grad u Malaviju. To je postignuto i administrativnim mjerama, tako svi članovi [[parlament]]a imaju obavezu da jedan dio godine moraju živjeti u glavnom gradu. Usprskos činjenice da je ''Lilongwe'' političko središte Malavija, u brojnim aspektima [[Blantyre]] je ostao ekonomska prijestolnica zemlje. |
|||
== Stanovništvo == |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! Godina |
|||
! Stanovnika<ref>[http://www.webcitation.org/query?url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=%26men=gcis%26lng=en%26dat=32%26srt=pnan%26col=dq%26geo=-150&date=2013-05-25+01:36:36 World Gazetteer: Malawi: largest cities and towns and statistics of their population]</ref> |
|||
|-20011 |
|||
|1977 |
|||
| 98 718 |
|||
|- |
|||
| 1987 |
|||
| 223 318 |
|||
|- |
|||
| 1998 |
|||
| 435 964 |
|||
|- |
|||
| 2008 |
|||
| 866 272 |
|||
|- |
|||
|2009 |
|||
| 902 388 |
|||
|} |
|||
Lilongwe je prilično siguran grad. U njemu žive mnogi Europljani i djeluju međunarodne organizacije. No, tu je i mnoštvo nezaposlena i siromašna stanovništva. Procjenjuje se da je 20% HI pozitivno. |
|||
== Znamenitosti == |
|||
''Lilongwe'' je novi grad pa su i njegove atrakcije novijeg datuma, to je prije svega predsjednička palača, zapravo čitav kompleks zgrada na brdu okružen šumskim perivojem i palača parlamenta. |
|||
== Privreda, transport i školstvo == |
|||
''Lilongwe'' je prije svega grad administracije, ali je i važni trgovački centar za [[Poljoprivreda|poljoprivredne]] proizvode iz svoje plodne okolice. Najvažniji je [[duhan]], koji je glavni izvozni artikl zemlje, čije se aukcije održavaju u Lilongwelu. |
|||
Privredom grada dominira kolonija [[Indija|Indijskih]] trgovaca, uz nešto drugih stranaca iz [[Južna Afrika|Južnoafričke republike]], [[Zimbabve|Južne Rodezije]], [[Zambija|Sjeverne Rodezije]] i [[Mozambik]]a koji su Lilongwe odabrali kao egzil. |
|||
Za kišnog doba između [[listopad]]a i [[travanj|travnja]] Lilongwe je blatnjav i vlažan. U ostalim mjesecima je topao, suh i prašnjav. [[Lipanj]] i [[srpanj]] su posebno hladni i vjetroviti. |
|||
''Lilongwe'' je dobro povezan cestama sa svim većim gradovima u zemlji i susjednim zemljama, osim toga povezan je željeznicom sa lukom [[Beira, Mozambiku|Beira]] u [[Mozambik]]u preko grada [[Nsanje]], a i sa gradom [[Mchinji]] te preko njega za [[Zambija|Zambijom]]. |
|||
Lilongwe nema [[univerzitet]], već samo Poljoprivredni [[fakultet]] i [[Teologija|Teološku]] školu za [[Baptisti|baptističke]] pastore. |
|||
''Lilongwe'' dijeli sa gradom Kamuzu međunarodni [[aerodrom]] ([[IATA]] kod: LLW, [[ICAO]] kod: FWKI) koji je postao izuzetno važan za [[građanski rat|građanskog rata]] u Mozambiku, kad je postao jedina veza za brojne međunarodne organizacije koje su osnovale logore za izbjeglice.<ref name=brit>{{cite web |
|||
| url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/341072/Lilongwe |
|||
| title =''Lilongwe'' |
|||
| accessdate = 26. 01. 2012 |
|||
| language=engleski |
|||
| publisher=Encyclopædia Britannica |
|||
}}</ref> |
|||
== Klimatske karakteristike == |
|||
''Lilongwe'' ima jednu mješavinu između [[Vlažna subtropska klima|Vlažne subtropske (Cfa, Cwa)]] i subtropske planinske klime po [[Köppenova klasifikacija klime|Köppenovoj klasifikaciji klime]], sa ugodnim ljetima i blagim zimama. Zbog svoje nadmorske visine, ima temperature niže nego što bi se očekivalo za grad smješten u [[tropi]]ma. Lilongwe ima kratku sezonu kiša koja traje od |
|||
[[Decembar|decembra]] do [[mart]]a i dugotrajnu sušnu sezonu ostatak godine, tad su najhladniji [[jun]] i [[jul]]i. |
|||
{{Infookvir vrijeme |
|||
|mjesto =<!--Lilongwe|-->Lilongwe |
|||
|location = Lilongwe |
|||
|Jan-Sij_sr_maks=27 |
|||
|Feb-Velj_sr_maks=27 |
|||
|Mar-Ožu_sr_maks=27 |
|||
|Apr-Tra_sr_maks=27 |
|||
|Maj-Svi_sr_maks=25 |
|||
|Jun-Lip_sr_maks=23 |
|||
|Jul-Srp_sr_maks=23 |
|||
|Aug-Kol_sr_maks=25 |
|||
|Sep-Ruj_sr_maks=27 |
|||
|Okt-Lis_sr_maks=30 |
|||
|Nov-Stu_sr_maks=29 |
|||
|Dec-Pro_sr_maks=28 |
|||
|God_sr_maks=26 |
|||
|Jan-Sij_sr_min=17 |
|||
|Feb-Velj_sr_min=17 |
|||
|Mar-Ožu_sr_min=16 |
|||
|Apr-Tra_sr_min=14 |
|||
|Maj-Svi_sr_min=11 |
|||
|Jun-Lip_sr_min=8 |
|||
|Jul-Srp_sr_min=7 |
|||
|Aug-Kol_sr_min=8 |
|||
|Sep-Ruj_sr_min=12 |
|||
|Okt-Lis_sr_min=15 |
|||
|Nov-Stu_sr_min=17 |
|||
|Dec-Pro_sr_min=18 |
|||
|God_sr_min=13 |
|||
|Jan-Sij_obo=208 |
|||
|Feb-Velj_obo=218 |
|||
|Mar-Ožu_obo=125 |
|||
|Apr-Tra_obo=43 |
|||
|Maj-Svi_obo=3 |
|||
|Jun-Lip_obo=0 |
|||
|Jul-Srp_obo=0 |
|||
|Aug-Kol_obo=0 |
|||
|Sep-Ruj_obo=0 |
|||
|Okt-Lis_obo=0 |
|||
|Nov-Stu_obo=53 |
|||
|Dec-Pro_obo=125 |
|||
|God_obo=559 |
|||
|Izvor=<ref name=weat>{{cite web |
|||
| url =http://www.bbc.co.uk/weather/927967 |
|||
| title =''Average Conditions Lilongwe'' |
|||
| accessdate = 26. 1. 2012 |
|||
| publisher =BBC Weather}}</ref> |
|||
}} |
|||
== Izvori == |
|||
{{reflist}} |
|||
== Eksterni linkovi == |
|||
{{Commonscat|Lilongwe}} |
|||
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/341072/Lilongwe ''Lilongwe'' na portalu Encyclopædia Britannica] {{en icon}} |
|||
{{Glavni gradovi afričkih država}} |
|||
{{Mrva-grad-afrika}} |
|||
[[Kategorija:Glavni gradovi u Africi]] |
[[Kategorija:Glavni gradovi u Africi]] |
||
[[Kategorija:Malavi]] |
[[Kategorija:Malavi]] |
||
Inačica od 24. listopada 2015. u 16:12
Lilongwe je glavni grad države Malavi i ima 597 619 stanovnika.
Počeo je kao selo na obali rijeke Llongwe. U prvoj polovici 20. stoljeća postaje britanski kolonijalni centar. Godine 1974. postaje drugi po veličini grad Malavija, te glavni grad umjesto Zomba. Ekonomski centar je pak grad Blantire.
Lilongwe je prilično siguran grad. U njemu žive mnogi Europljani i djeluju međunarodne organizacije. No, tu je i mnoštvo nezaposlena i siromašna stanovništva. Procjenjuje se da je 20% HI pozitivno.
Za kišnog doba između listopada i travnja Lilongwe je blatnjav i vlažan. U ostalim mjesecima je topao, suh i prašnjav. Lipanj i srpanj su posebno hladni i vjetroviti.
Nedovršeni članak Lilongwe koji govori o gradu u Africi treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.