99 Alahovih imena
99 Alahovih imena (ar.: أسماء الله الحسنى esma Allāh ul-husnā, što znači "najljepša imena Boga") su sveta Božja imena u islamu, odnosno Njegovi atributi. Ovim imenima je Bog nazvan u Kuranu, hadisu (govoru poslanika Muhameda) i islamskoj vjerskoj literaturi, te njima muslimani zazivaju Alaha u svojim molitvama. Muslimani vjeruju da je Bog Sam Sebi nadjenuo sva Svoja imena, neka je objavio u kuranskom tekstu, nekima je podučio Svoje poslanike (osobito Muhameda), nekima Svoje dobre robove (vjernike), a neke je zadržao za Sebe, te sakrio od pojavnog svijeta. Alah (الله – Allah) je osobno ime Boga, a Njegova najuzvišenija titula jest Rab (رب – Rabb), što znači Gospodar.
Porijeklo
Dva osnovna izvora iz kojih je sastavljen popis 99 Alahovih imena su Kuran, kao sveta knjiga i neizmijenjeni Božji govor, te hadis, istiniti govor Božjeg poslanika Muhameda. U Kuranu se na više mjesta spominje važnost lijepih Božjih imena, poput 180. ajeta sure El-E'araf:
- Alah, Bog, ima najljepša imena i vi Ga njima zovite, a klonite se onih koji iskreću Njegova imena – takvi će biti kažnjeni za to što su činili.
Hadis (izreka) poslanika Muhameda, koju prenosi Ebu Hurejre, glasi:
Islamski učenjaci (ulema) se nisu složili oko točnog smisla izraza "tko ih postigne", pa postoje mišljenja da "postići" ovdje može značiti naučiti napamet, ili shvatiti njihov smisao i značenje, ili njihov smisao i sadržaj, u skladu sa svojim mogućnostima, primijeniti u svome životu i ponašanju.[1] Ipak, ne postoji jedna od svih muslimana jednodušno prihvaćena lista Božjih imena jer su ta imena izdvojena iz različitih odlomaka Kurana i hadisa.
Božja imena
Općenito je prihvaćeno, kod islamskih učenjaka, da Alah posjeduje više od 99 imena od kojih stanovita imena nisu poznata (jedan hadis tako govori da je Bog njih zadržao u tajnosti), o čemu veliki islamski učenjak Imam En-Nevevi kaže:
- "Islamska ulema se složila da ovaj hadis ne ograničava Alahova imena. Hadis ne upućuje na to da pord tih 99 imena nema i drugih, već samo upućuje da će njihovo dostizanje biti nagrađeno ulaskom u Raj. Ono što se želi postići ovim hadisom jeste poticanje vjernika na izučavanje Božjih imena, a ne ograničavanje broja njegovih imena."
Bog, dakle, nema isključivo 99 imena, pored popisa 99 najprihvaćenijih, koja se još nazivaju i potvrđena, postoji i popis nekoliko desetaka imena koja prihvaćaju samo neke islamske skupine, a koja se općenito nazivaju nepotvrđenima.[2]
Potvrđena Božja imena
"Potvrđenima" se nazivaju sva najšire prihvaćena Božja imena, a to su:
- Allah الله : Jedan Jedini Bog koji je dostojan da bude obožavan
- Er-Rahman الرّحمان : Sveopći Dobročinitelj, Premilosrdni
- Er-Rahim الرّحيم : Svemilostivi
- El-Melik المَلِك : Vladar, Suvereni
- El-Kuddus القُدّوس : Sveti, Najčistiji
- Es-Selam السّلام : Onaj koji daje mir, Onaj koji je bez nedostataka
- El-Mu'min المُؤمن : Pouzdani, Onaj koji potvrđuje i ispunjava obećanje
- El-Muhejmin المُهَيْمِن : Zaštitnik, Onaj koji daje sigurnost
- El-Aziz العزيز : Onaj koji sve pazi i prati, Onaj koji nadvladava
- El-Džebbar الجبّار : Silni, Prinuditelj
- El-Mutekebbir المُتَكَبِّر: Gordi
- El-Halik الخالق: Stvoritelj, Odlučujući, Onaj koji daje mjeru svakoj stvari
- El-Bari' البارئ: Onaj koji divno stvara
- El-Musavvir المُصَوِّر: Oblikovatelj
- El-Gaffar الغفّار: Svepraštajući
- El-Kahhar القهّار: Onaj koji sve nadvladava
- El-Vehhab الوهّاب: Milostivi darivatelj, Onaj koji obilno dariva
- Er-Rezzak الرزّاق: Onaj koji obilnu opskrbu daje
- El-Fettah الفتّاح: Onaj koji sve rješava i otvara, Onaj koji pobjedu donosi
- El-Alim العليم: Sveznajući, Onaj koji posjeduje svo znanje
- El-Kabid القابض: Onaj koji steže i stišće
- El-Basit الباسط: Onaj koji pruža i otpušta
- El-Hafid الخافض: Onaj koji spušta
- Er-Rafi' الرّافع: Onaj koji uzdiže
- El-Mu'izz المُعِزّ: Onaj koji uzvisuje, daje čast i slavu
- El-Muzill المُذِلّ: Onaj koji ponižava, daje poniženje
- Es-Semi' السّميع: Svečujni
- El-Besir البصير: Svevideći
- El-Hakem الحكم: Sudac, Onaj koji postavlja svoja pravila, donosi svoj sud i izriče presudu
- El-'Adl العدل: Pravedni
- El-Latif اللطيف: Dobrostivi, Dobri
- El-Habir الخبير: O svemu obaviješteni
- El-Halim الحلي: Blagi, Srdačni
- El-Azim العظيم: Veliki, Neizmjerljivi
- El-Gafur الغفور: Svepraštajući
- Eš-Šekur الشّكور: Zahvalni, Onaj koji uzvraća nagradom za vjernost
- El-'Alijj العليّ: Uzvišeni
- El-Kebir الكبير: Beskrajno veliki, Najizdignutiji
- El-Hafiz الحفيظ: Onaj koji čuva
- El-Mukit المُقيت: Onaj koji pazi i uzdržava
- El-Hasib الحسيب: Onaj koji obračun svodi
- El-Dželil الجليل: Veličanstveni
- El-Kerim الكريم: Plemeniti
- El-Rekib الرقيب: Budni, Onaj koji na sve motri
- El-Mudžib المجيب: Onaj koji uslišava molbe
- El-Vasi’ الواسع: Onaj koji milošću i znanjem sve obuhvata
- El-Hakim الحكيم: Mudri
- El-Vedud الودود: Onaj koji voli
- El-Medžid المجيد: Slavljeni, Najslavniji
- El-Ba'is الباعث: Uskrsavatelj, Onaj koji podiže iz mrtvih
- Eš-Šahid الشّهيد: Svjedok svemu
- El-Hakk الحقّ: Istiniti
- El-Vekil الوكيل: Sveopći Skrbnik, Staratelj, Povjerenik
- El-Kavijj القوي: Moćni
- El-Metin المتين: Čvrsti, Postojani
- El-Velijj الوليّ: Zaštitnik
- El-Hamid الحميد: Hvaljeni
- El-Muhsi المُحصي: Onaj koji sve obuhvata i svemu broj zna
- El-Mubdi المُبدئ: Početni Stvaralac, Izumitelj
- El-Mu'id المُعيد: Onaj koji nakon smrti daje novo postojanje
- El-Muhijj المُحيي: Onaj koji život daje
- El-Mumit المُميت: Onaj koji usmrćuje
- El-Hajj الحيّ: Živi
- El-Kajjum القيّوم: Onaj koji sve održava i čuva
- El-Vadžid الواجد: Bogati, Onaj koji sve posjeuje
- El-Madžid الماجد: Slavni
- El-Vahid الواحد: Jedini, Onaj kome sličnog nema
- Es-Samed الصّمد: Onaj kome se svatko obraća, u koga se svatko pouzda
- El-Kadir القادر: Svemoćni
- El-Muktedir المُقتدر: Onaj kome apsolutna moć pripada
- El-Mukaddim المُقدِّم: Onaj koji unapređuje
- El-Mu'ehhir المُؤخّر: Onaj koji unazađuje
- El-Evvel الأوّل: Prvi, Onaj čije postojanje nema početka
- El-Ahir الآخر: Posljednji, Onaj čije postojanje nema svršetka
- El-Zahir الظّاهر: Vidljivi, Očiti, Vanjski
- El-Batin الباطن: Skriveni, Unutarnji
- El-Vali الوالي: Upravitelj, Čuvar, Bliski
- El-Mute'ali المُتعالي: Najuzvišeniji, Najpočašćeniji
- El-Berr البرّ: Dobročinitelj, Dobrohotni
- Et-Tevvab التّوّاب: Onaj koji prima pokajanje
- El-Muntekim المُنْتَقِم: Osvetnik, Onaj koji ne ostaje dužan
- El-Afuvv ّالعفُو: Onaj čiji je oprost neizmjerljiv
- Er-Re'uf الرّؤف: Samilosni, Sažaljivi
- Malik-ul-Mulk مالك المُلك: Posjednik sve Vlasti
- Zul-Dželali vel-Ikram ذو الجلال والإكرام: Posjednik svakog Visočanstva i Darežljivosti
- El-Muksit المُقسط: Pravedni, Sveopći djelitelj pravde
- El-Džami' الجامع: Ujedinitelj
- El-Ganijj الغنيّ: Bogati, Onaj koji je sam sebi dostatan
- El-Mugni المُغْني: Onaj koji bogatstvo dodjeljuje, Onaj koji osamostaljuje
- El-Mani' المانع: Onaj koji bogatstvo oduzima, Onaj koji štiti
- Ed-Darr الضّار: Onaj daje štetu i nevolju
- En-Nafi' النّافع: Onaj daje korist i dobro
- En-Nur النّور : Svjetlost
- El-Hadi الهادي: Onaj koji vodi i upućuje
- El-Bedi' البديع: Prapočetni, Nedostižni, Neusporedivi
- El-Baki الباقي: Vječni, Stalni, Onaj čije je nepostojanje nemoguće
- El-Varis الوارث: Nasljednik svega
- Er-Rešid الرّشيد: Upućivatelj na dobro, na pravi put
- Es-Sabur الصّبور: Strpljivi, Bezvremenski, Onaj koji grješnicima odlaže kaznu
Nepotvrđena Božja imena
"Nepotvrđenima" se uopćeno nazivaju sva Božja imena koja prihvaćaju samo pojedine islamske skupine i učenjaci. To, međutim, ne znači da to nisu Božja imena ili da ona ne spadaju u Njegove atribute. Neka od tih imena su:
- El-Ferd الفرد: Jedinstveni
- El-Fedil الفضيل: Zaslužni
- En-Nasir الناصر: Pomagač
- Es-Sadik الصادق: Istinoljubivi
- El-Daim الدءم: Trajni
- El-Me'abud المعبود: Obožavani, Štovani i dr.
Izgovaranje Božjih imena
Izgovaranje Božjih imena je vrijedna i pohvalna vjerska praksa, na koju islam potiče svoje sljedbenike. Poslanik Muhamed se često Bogu obraćao svojom poznatom molitvom:
- Molim Te svakim imenom kojim si Sebe nazvao, i kojim si podučio nekog od Svojih robova, ili imenom koje si ostavio za Sebe i nikome ga nisi otkrio!
Poznavanje lijepih Alahovih imena i njihovih značenja je jedan od temelja čvrstog vjerovanja (iman), ali i jedna vrlo časna i poštovana osobina svakog vjernika, o čemu Ibnu-l-Kajjim el-Dževzi kaže:
- "Spoznaja lijepih Božjih imena predstavlja vrata za one koji vole Boga istinskom ljubavlju – vrata na koja neće ući nitko drugi osim njih. Oni su ti koji se ne mogu zasititi traganja za spoznajom Njega. Kad god im se znanje o Njemu poveća, poveća se i njihova ljubav, želja i čežnja, a zbog ljubavi prema Bogu njihova mjesta i položaji se podižu, shodno njihovoj spoznaji i znanju o Njemu, slavljen i uzvišen neka je On! I onaj tko najbolje spozna Boga – najviše ga i voli."
Dakle, uputno je da se vjernici u svojim dovama (molitvama) Bogu obraćaju sa što više Njegovih imena, jer On to voli, a time je moguće i da spomenu Njegovo najuzvišenije ime, čime će im On molitvu zasigurno uslišati.
Izgovaranje Božjih lijepih imena je važan dio zikra – štovanja Boga riječima. Imena se izgovaraju redom, počinjući, a zatim uvezujući na slijedeći način: Huvallahu-l-lezi la ilahe illa huve-r-Rahmanu-r-Rahimu-l-Meliku-l-Kuddusu-s-Selamu..., završavajući svako ime samoglasnikom u, a počinjući određenim članovima el, es ili er bez e. Kada se staje radi uzimanja daha, zadnje izgovoreno ime je ez u, a sljedeće počinje određenim članom s e, npr. ...-r-Rahimu-l-Melik. El-Kuddusu-s-Selamu... Ako se vjernik zavjetuje na izgovaranje određenog imena (svakodnevno, navečer...) izgovara ga na slijedeći način: Ja Rahmanu, ja Allah, ja Rahmanu ja Allah... što znači O Milostivi, O Alahu, o milostivi o Alahu... i ponavlja dok se ne ispuni brojka na koju se zavjetovalo.[3]
Izvori
- ↑ Hasanović, Bilal, "Ilmuddin: vjeronauka za odrasle", IX izdanje, Islamski pedagoški fakultet u Zenici, Zenica, 2010., str. 24 ISBN 978-9958-697-19-7
- ↑ El-Kews, Muhammed, "Sažeto objašnjenje Allahovih lijepih imena", str. 7., 8., 14., 106.
- ↑ "Riješite svoje probleme spominjanjem 99 Allahovih imena", Rukopisi, Sarajevo, 2011., str. 8–9. ISBN 995896253-5