Magnificat
Veliča, lat. Magnificat, poznat i kao Marijina pjesma, Djevičina pjesma, Marijin hvalospjev[1] (Hvalospjev Marijin[2], Hvalospjev Blažene Djevice Marije, lat. Canticum Beatae Mariae Virginis[3]) i Oda Bogorodice (grč. Ἡ ᾨδὴ τῆς Θεοτόκου) je himan koji se pripisuje Mariji (ali i Elizabeti u nekoliko rukopisa) u Lk 1,46-55, tradicijski poznat po prvoj riječi u njegovom latinskom prijevodu. Himan je mješavina aluzija i izreka iz Staroga zavjeta (Anina pjesma u 1 Sam 2,1-10) pa je prema tome tipična za židovsku himnologiju iz Drugoga hrama. U njemu se Marija veseli što će postati majkom Isusovom i tumači njegovo začeće kao primjer kako Bog uzdiže ponizne i ponizuje ohole, moćne i bogate i o tome kako Bog postupa prema Izraelu.
Himan se moli u časoslovu, u liturgiji mise novoga obreda (lat. Novus ordo) na marijanske blagdane, a u Tridentskoj misi na završetku svakoga euharistijskoga slavlja.
Tekst[uredi | uredi kôd]
- Latinski (Vulgata)[4]
- Magnificat anima mea Dominum;
- et exsultavit spiritus meus in Deo salvatore meo,
- quia respexit humilitatem ancillae suae;
- Ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.
- quia fecit mihi magna, qui potens est, et sanctum nomen eius,
- Et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum.
- Fecit potentiam in brachio suo;
- dispersit superbos mente cordis sui;
- deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles;
- esurientes implevit bonis
- et divites dimisit inanes.
- Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae,
- sicut locutus est ad patres nostros,
- Abraham et semini eius in saecula.
Stihovi Gloria Patri (Slava Ocu) umetnuti su u hvalopoj, a inače ih nema u Evanđelju po Luki.
- Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto,
- sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in Saecula saeculorum. Amen.
- Grčki (Koine) - prva pisana inačica
- Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον καὶ ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρί μου,
- ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ. ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσίν με πᾶσαι αἱ γενεαί,
- ὅτι ἐποίησέν μοι μεγάλα ὁ δυνατός, καὶ ἅγιον τὸ ὄνομα αὐτοῦ, καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς γενεὰς καὶ γενεὰς τοῖς φοβουμένοις αὐτόν.
- Ἐποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ, διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐτῶν·
- καθεῖλεν δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσεν ταπεινούς, πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς.
- ἀντελάβετο Ἰσραὴλ παιδὸς αὐτοῦ, μνησθῆναι ἐλέους, καθὼς ἐλάλησεν πρὸς τοὺς πατέρας ἡμῶν τῷ Αβραὰμ καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα.
U liturgiji Istočnih pravoslavnih crkava, ponegdje i Katoličke Crkve (ponajprije Grkokatoličke), himnu se dodaje pripjev:[5]
- Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφίμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ μεγαλύνομεν.
U Etiopskoj pravoslavnoj crkvi himan se naziva Ye' Luqas Wongel te glasi:
46፤ ማርያምም እንዲህ አለች።
47፤ ነፍሴ ጌታን ታከብረዋለች፥ መንፈሴም በአምላኬ በመድኃኒቴ ሐሴት ታደርጋለች፤
48፤ የባሪያይቱን ውርደት ተመልክቶአልና። እነሆም፥ ከዛሬ ጀምሮ ትውልድ ሁሉ ብፅዕት ይሉኛል፤
49፤ ብርቱ የሆነ እርሱ በእኔ ታላቅ ሥራ አድርጎአልና፤ ስሙም ቅዱስ ነው።
50፤ ምሕረቱም ለሚፈሩት እስከ ትውልድና ትውልድ ይኖራል።
51፤ በክንዱ ኃይል አድርጎአል፤ ትዕቢተኞችን በልባቸው አሳብ በትኖአል፤
52፤ ገዥዎችን ከዙፋናቸው አዋርዶአል፤ ትሑታንንም ከፍ አድርጎአል፤
53፤ የተራቡትን በበጎ ነገር አጥግቦአል፤ ባለ ጠጎችንም ባዶአቸውን ሰዶአቸዋል።
54-55፤ ለአባቶቻችን እንደ ተናገረ፥ ለአብርሃምና ለዘሩ ለዘላለም ምሕረቱ ትዝ እያለው እስራኤልን ብላቴናውን ረድቶአል።
Izvori[uredi | uredi kôd]
- ↑ Berezovski, Davor: Veliča duša moja Gospodina! cnak.ba. Crkva na kamenu. Objavljeno 22. prosinca 2020. Pristupljeno 11. siječnja 2023.
- ↑ Pažin, Zvonko: Hvalospjev Marijin (molitvena ura) vjeraidjela.com. Vjera i djela. Objavljeno 21. lipnja 2017. Pristupljeno 11. siječnja 2023.
- ↑ Officium Pro Defunctis (The Office for the Dead) (lat.) (engl.) medievalist.net. Pristupljeno 11. siječnja 2023.
- ↑ Luka 1, u: Biblia Sacra Vulgata (VULGATE) biblegateway.com. Bible Gateway. Pristupljeno 11. siječnja 2023.
- ↑ Pripjev uz Veliča (engl.) Pristupljeno 11. siječnja 2023.
Vanjske poveznice[uredi | uredi kôd]
- Ostali projekti
 | Wikizvor ima izvorni tekst Magnificat |
- Mrežna mjesta
- Magnificat (engl.) cpdl.org, Choral Public Domain Library