Čvor: razlika između inačica

Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj

Prikaz u jednom stupcu

Inačica od 16. ožujka 2011. u 23:06

Čvor je mjerna jedinica za brzinu, za koju se koristi skraćenica čv, a u engleskom jeziku se naziva knot (kt). Čvor nije mjerna jedinica SI sustava, iako je prihvaćena za uporabu unutar njega. Koristi se uglavnom u pomorstvu, meteorologiji i zrakoplovstvu.

Definicija

1 čvor = 1 nautička milja/sat = 1,852 km/h. To je definicija koja se koristi u većini, ako ne i svim, okolnostima.

Prema starom mjernom načinu, čvorom se mjeri brzina plovila u odnosu na tekućinu, a ne kopno. Ukoliko se tekućina kreće (npr. riječna ili morska struja), onda se brzina plovila povećava ili smanjuje u odnosu na kopno ili morsko dno, ali ostaje ista u odnosu na tekućinu. No, jedinica čvor se koristi i za iskazivaǌe brzine u odnosu na kopno, što se naziva putnom brzinom ili brzinom preko dna.

Podrijetlo

Brzina broda se je dugo vremena mjerila tako što bi se omanji plutajući predmeti (najčešće drveni) s broda u plovidbi bacili u more, a potom bi se pomoću pješčanog sata mjerilo vrijeme potrebno da taj predmet prođe između dvije točke na brodu poznate međusobne udaljenosti.

Kasnije se je koristila naprava za mjerenje brzine (eng. chip log), koji se je sastojao od manje drvene ploče na koju je bila privezana uzica (eng. log-line). Kada bi navigator htio izmjeriti brzinu broda, mornar bi bacio drvenu pločicu po krmi broda koja bi, poput svojevrsnog sidra, ostala na mjestu dok bi brod nastavio ploviti. Uzica bi se puštala istjecati točno određeno vrijeme, a brzina broda bi se izračunavala temeljem dužine uzice koja bi istekla u tom vremenu.

Uvođenjem nautičke milje kao standardne mjere na moru u 15. stoljeću, uzica brzinomjera se je počela označavati jednakim razmacima koji su bili proporcionalni nautičkoj milji i vremenskom razmaku koji se je koristio pri mjerenju. Te su se oznake na uzici radile tako da bi se na njoj zavezao čvor, a kasnije su se na ta mjesta na uzici umetali komadići uzice vezani u čvorove.

U početku je razmak između oznaka bio 7 fathoma ili 42 stope, a vrijeme mjerenja je bilo 30 sekunda. Kasnije, redefiniranjem vrijednosti nautičke milje, mijenjao se je i razmak među čvorovima na uzici. Postupno, razmak je postavljen na 47 stopa i 3 palca (14,4 metra), a vrijeme mjerenja na 28 sekunda.

Naziv ove mjerne jedinice za brzinu (nautička milja na sat) potječe od načina mjerenja brzine jer tj. brzina broda se je određivala po tome koliko bi čvorova uzice isteklo u zadanom vremenu.

Konverzije

1 čvor odgovara:

0,514 44... m/s
1,852 km/h
1,151 mi/h (statutnih milja (1609 m) na sat)

@@ Redak 1: / Redak 1: @@
-'''Čvor''' je mjerna jedinica za brzinu, za koju se koristi skraćenica '''čv''', ili u engleskom jeziku kratica '''kn'''. Ne predstavlja [[SI]] jedinicu, iako je prihvaćena za upotrebu unutar SI sistema. Uglavnom se koristi u [[pomorstvo|pomorstvu]], [[meteorologija|meteorologiji]] i [[avijacija|avijaciji]].
+'''Čvor''' je mjerna jedinica za brzinu, za koju se koristi skraćenica '''čv''', a u engleskom jeziku se naziva ''knot (kt)''. Čvor nije mjerna jedinica [[SI]] sustava, iako je prihvaćena za uporabu unutar njega. Koristi se uglavnom u [[pomorstvo|pomorstvu]], [[meteorologija|meteorologiji]] i [[zrakoplovstvo|zrakoplovstvu]].
 == Definicija ==
@@ Redak 5: / Redak 5: @@
 čvor = 1 [[nautička milja]]/[[sat]] =  1,852 [[km/h]]. To je definicija koja se koristi u većini, ako ne i svim, okolnostima.
-Prema starom mjernom načinu, čvorom se mjeri brzina plovila u odnosu na tekućinu, a ne kopno. Ukoliko se sama tekućina kreće (npr. riječna struja), onda se brzina plovila povećava ili smanjuje u odnosu prema kopnu, ali ostaje ista prema tekućini. No sama jedinica čvor se koristi i za iskazivaǌe brzine u odnosu na kopno, što se naziva putnom brzinom, ili za druge primjene.
+Prema starom mjernom načinu, čvorom se mjeri brzina plovila u odnosu na tekućinu, a ne kopno. Ukoliko se tekućina kreće (npr. riječna ili morska struja), onda se brzina plovila povećava ili smanjuje u odnosu na kopno ili morsko dno, ali ostaje ista u odnosu na tekućinu. No, jedinica ''čvor'' se koristi i za iskazivaǌe brzine u odnosu na kopno, što se naziva putnom brzinom ili brzinom preko dna.
+== Podrijetlo ==
+[[Brzina]] [[brod]]a se je dugo [[vrijeme|vremena]] mjerila tako što bi se omanji plutajući predmeti (najčešće drveni) s [[brod|broda]] u plovidbi bacili u [[more]], a potom bi se pomoću [[pješčani sat|pješčanog sata]] mjerilo [[vrijeme]] potrebno da taj predmet prođe između dvije točke na [[brod]]u poznate međusobne [[udaljenost]]i.
+Kasnije se je koristila naprava za mjerenje brzine (eng. ''chip log''), koji se je sastojao od manje drvene ploče na koju je bila privezana uzica (eng. ''log-line''). Kada bi navigator htio izmjeriti brzinu [[brod]]a, mornar bi bacio drvenu pločicu po [[krma|krmi]] broda koja bi, poput svojevrsnog [[sidro|sidra]], ostala na mjestu dok bi [[brod]] nastavio ploviti. Uzica bi se puštala istjecati točno određeno [[vrijeme]], a [[brzina]] [[brod]]a bi se izračunavala temeljem [[dužina|dužine]] uzice koja bi istekla u tom vremenu.
+Uvođenjem [[nautička milja|nautičke milje]] kao standardne mjere na moru u [[15. stoljeće|15. stoljeću]], uzica brzinomjera se je počela označavati jednakim razmacima koji su bili proporcionalni [[nautička milja|nautičkoj milji]] i vremenskom razmaku koji se je koristio pri mjerenju. Te su se oznake na uzici radile tako da bi se na njoj zavezao čvor, a kasnije su se na ta mjesta na uzici umetali komadići uzice vezani u čvorove.
+U početku je razmak između oznaka bio 7 [[fathom|fathoma]] ili 42 [[stopa|stope]], a [[vrijeme]] mjerenja je bilo 30 [[sekunda]]. Kasnije, redefiniranjem vrijednosti [[nautička milja|nautičke milje]], mijenjao se je i razmak među čvorovima na uzici. Postupno, razmak je postavljen na 47 [[stopa]] i 3 [[palac|palca]] (14,4 [[metar|metra]]), a [[vrijeme]] mjerenja na 28 [[sekunda]].
+Naziv ove [[mjerna jedinica|mjerne jedinice]] za [[brzina|brzinu]] ([[nautička milja]] na [[sat]]) potječe od načina mjerenja brzine jer tj. brzina [[brod]]a se je određivala po tome koliko bi čvorova uzice isteklo u zadanom vremenu.
 == Konverzije ==