Prijeđi na sadržaj

Ljubičasti pigment 23

Izvor: Wikipedija
Ljubičasti pigment 23

IUPAC nomenklatura Ljubičasti pigment 23
Ostala imena 9,19-diklor-5,15-dietil-5,15-dihidrodiindolo
[2,3-c: 2' , 3'-n] trifenodioksazin,
C.I. 51319
Karbazolni ljubičasti pigment
Identifikacijski brojevi
CAS broj 6358-30-1 X
EC broj 613-252-7 X
PubChem broj 61387
Osnovna svojstva
Molarna masa 589,48 g·mol−1
Izgled Tamnoljubičasta krutina
Talište 385 ºC
Struktura
Sigurnosne upute
Znakovi opasnosti
Nepoznati znak opasnosti
nepoznat znak opasnosti
Međunarodni sustav mjernih jedinica primijenjen je gdje god je to bilo moguće. Ako nije drugačije naznačeno, upisane vrijednosti izmjerene su pri standardnim uvjetima.
Portal:Kemija

Ljubičasti pigment 23 ili pigment ljubičaste 23 je organski spoj koji je prisutan na tržištu (komercijalni pigment). Član je heterocikličkih spojeva iz obitelji dioksazina, ali izvedenih iz karbazola.[1] Priprema se kondenzacijom kloranila i 3-amino-N-etilkarbazola. Ima centrosimetričnu kutnu strukturu.[2] Dugi niz godina, struktura je pogrešno određena kao da ima "linearnu strukturu" (EC broj 228-767-9, CAS RN 6358-30-1) koja se razlikuje u smislu fuzije prstena karbazola.[3] Ljubičasti pigment 23 pripravlja se kondenzacijom anilina s kloranilom. ref name=Ullmann>Horst Tappe, Walter Helmling, Peter Mischke, Karl Rebsamen, Uwe Reiher, Werner Russ, Ludwig Schläfer and Petra Vermehren "Reactive Dyes"in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2000, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a22_651 </ref>

Sintetski put do dioksazinskih boja poput ljubičastog pigmenta 23.

Karbazol

[uredi | uredi kôd]

Karbazol (lat. carbo: ugljen + franc. azote: dušik) ili dibenzopirol (C6H4)2NH, je bezbojni, kristalni heterociklički spoj, netopljiv u vodi i slabo topljiv u većini organskih otapala. Karbazol se nalazi uz antracen u katranu kamenog ugljena. Služi u sintezi bojila, eksploziva, umjetnih smola te kao konzervans za gumu.[4]

Dioksazinski pigmenti

[uredi | uredi kôd]

Među ljubičastim organskim pigmentima posebno se ističu dioksazinski pigmenti. Osnovna struktura jedinica u njihovoj molekuli jest oksazin, odnosno dioksazin supstituiran u objema vanjskim aromatskim jezgrama. Od dioksazin pigmenata najpoznatiji je karbazolni ljubičasti pigment (C.I. PV 23, 51 319) koji se u strukturnom smislu može predstaviti kao dvostruki kondenzat oksazina i karbazola. Njegove su odlike snažna (intenzivna) ljubičasta boja, vrlo dobra postojanost na svjetlu, prema toplini i atmosferilijama, te dobra otpornost prema većini otapala. To je tržišno vrlo cijenjeni ljubičasti pigment, koji se u prvom redu mnogo upotrebljava za nijansiranje ftalocijaninskog plavog pigmenta u crvenkasti ton, te kao dodatak bijelim pigmentima za naliče ili sintetske materijale, od kojih se traži osobito postojana bijela boja.[5]

Izvori

[uredi | uredi kôd]
  1. Chamberlain, Terence "Dioxazine violet pigments" from High Performance Pigments Edited by Smith, Hugh M. 2002, 185–194. DOI:10.1002/3527600493.ch12
  2. Panina, N.; van de Ven, R.; Verwer, P.; Meekes, H.; Vlieg, E.; Deroover, G. "Polymorph prediction of organic pigments" Dyes and Pigments 2008, volume 79, 183–192.
  3. Heinrich Zollinger. 2003. Color Chemistry Syntheses, Properties, and Applications of Organic Dyes and Pigments. John Wiley & Sons. str. 118. ISBN 3-906390-23-3
  4. karbazol, [1] "Hrvatska enciklopedija", mrežno izdanje, Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, pristupljeno 20. 7. 2020.
  5. "Tehnička enciklopedija" (Boje i lakovi), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.