Ljubičasti pigment 23
| Ljubičasti pigment 23 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| IUPAC nomenklatura | Ljubičasti pigment 23 | |||||
| Ostala imena | 9,19-diklor-5,15-dietil-5,15-dihidrodiindolo [2,3-c: 2' , 3'-n] trifenodioksazin, C.I. 51319 Karbazolni ljubičasti pigment | |||||
| Identifikacijski brojevi | ||||||
| CAS broj | 6358-30-1 X | |||||
| EC broj | 613-252-7 X | |||||
| PubChem broj | 61387 ✓ | |||||
| Osnovna svojstva | ||||||
| Molarna masa | 589,48 g·mol−1 | |||||
| Izgled | Tamnoljubičasta krutina | |||||
| Talište | 385 ºC | |||||
| Struktura | ||||||
| Sigurnosne upute | ||||||
| ||||||
| Međunarodni sustav mjernih jedinica primijenjen je gdje god je to bilo moguće. Ako nije drugačije naznačeno, upisane vrijednosti izmjerene su pri standardnim uvjetima. | ||||||
| Portal:Kemija | ||||||
Ljubičasti pigment 23 ili pigment ljubičaste 23 je organski spoj koji je prisutan na tržištu (komercijalni pigment). Član je heterocikličkih spojeva iz obitelji dioksazina, ali izvedenih iz karbazola.[1] Priprema se kondenzacijom kloranila i 3-amino-N-etilkarbazola. Ima centrosimetričnu kutnu strukturu.[2] Dugi niz godina, struktura je pogrešno određena kao da ima "linearnu strukturu" (EC broj 228-767-9, CAS RN 6358-30-1) koja se razlikuje u smislu fuzije prstena karbazola.[3] Ljubičasti pigment 23 pripravlja se kondenzacijom anilina s kloranilom. ref name=Ullmann>Horst Tappe, Walter Helmling, Peter Mischke, Karl Rebsamen, Uwe Reiher, Werner Russ, Ludwig Schläfer and Petra Vermehren "Reactive Dyes"in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2000, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a22_651 </ref>
Podrobniji članak o temi: KarbazolKarbazol (lat. carbo: ugljen + franc. azote: dušik) ili dibenzopirol (C6H4)2NH, je bezbojni, kristalni heterociklički spoj, netopljiv u vodi i slabo topljiv u većini organskih otapala. Karbazol se nalazi uz antracen u katranu kamenog ugljena. Služi u sintezi bojila, eksploziva, umjetnih smola te kao konzervans za gumu.[4]
Podrobniji članak o temi: PigmentMeđu ljubičastim organskim pigmentima posebno se ističu dioksazinski pigmenti. Osnovna struktura jedinica u njihovoj molekuli jest oksazin, odnosno dioksazin supstituiran u objema vanjskim aromatskim jezgrama. Od dioksazin pigmenata najpoznatiji je karbazolni ljubičasti pigment (C.I. PV 23, 51 319) koji se u strukturnom smislu može predstaviti kao dvostruki kondenzat oksazina i karbazola. Njegove su odlike snažna (intenzivna) ljubičasta boja, vrlo dobra postojanost na svjetlu, prema toplini i atmosferilijama, te dobra otpornost prema većini otapala. To je tržišno vrlo cijenjeni ljubičasti pigment, koji se u prvom redu mnogo upotrebljava za nijansiranje ftalocijaninskog plavog pigmenta u crvenkasti ton, te kao dodatak bijelim pigmentima za naliče ili sintetske materijale, od kojih se traži osobito postojana bijela boja.[5]
- ↑ Chamberlain, Terence "Dioxazine violet pigments" from High Performance Pigments Edited by Smith, Hugh M. 2002, 185–194. DOI:10.1002/3527600493.ch12
- ↑ Panina, N.; van de Ven, R.; Verwer, P.; Meekes, H.; Vlieg, E.; Deroover, G. "Polymorph prediction of organic pigments" Dyes and Pigments 2008, volume 79, 183–192.
- ↑ Heinrich Zollinger. 2003. Color Chemistry Syntheses, Properties, and Applications of Organic Dyes and Pigments. John Wiley & Sons. str. 118. ISBN 3-906390-23-3
- ↑ karbazol, [1] "Hrvatska enciklopedija", mrežno izdanje, Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, pristupljeno 20. 7. 2020.
- ↑ "Tehnička enciklopedija" (Boje i lakovi), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.