Stefan Lazarević: razlika između inačica

Izbrisani sadržaj Dodani sadržaj

Prikaz u jednom stupcu

Inačica od 7. veljače 2010. u 00:35

Stefan Lazarević (Kruševac, 1377. - Crkvine kod Mladenovca, 1402.) je bio srpski prosvećeni vladar (udeoni knez, potom priznati despot) (1402.-1427.), vitez, mecena i književnik, prvi među jednakima kršćanskoga Zmajevog reda. Bio je sin kneza Lazara i kneginje Milice. Bio je umjetnik u duši, veliki knjigoljubac i renesansni prosvećeni tiranin; pod njim je izvršen literarni i umjetnički raskid s nemanjićkom tradicijom, započinje nesuđeni period renesanse u srpskoj književnosti, pod njim je procvjetala slobodnija resavska škola. Stefan Lazarević se smatra najznačajnijom srpskom ličnošću poznog srednjeg vijeka.

Od početka svoje uprave kao oblasni gospodar 1393. godine, mladi Stefan Lazarević je bio osmanski vazalni feudalac. Na strani Osmana, učestvovao je kao vazal u tri bitke za sultana Bajazita. U Vlaškoj se 1395. godine borio u Bitki na Rovinama 1395. godine, gdje su osmanlijske vojne pretrpjele od Rumunja vojvode Mirčea Starijeg pretprjele značajne gubitke. Ostaje pitanje srpske sabotaže u bitki, no Lazarevićevi saborci, Srbi vazalni Osmanima, kralj Marko Mrnjavčević poznatiji kao Kraljević Marko u narodnoj epici i gospodar Konstantin Dejanović-Dragaš, poginuli su obojica tada. Eliminacija najvećih suparnika među Srbima u boju je otvorila put knezu Stefanu sa svoje nametanje za srpskog vlastodršca. Osmanlijska imperija je prešla u defanzivu i odlučujuća bitka se protiv udruženih europskih križara odvila sljedeće, 1396. godine, kod Nikopolja. Srpska teška konjica koju je vodio 19-godišnji sin "Cara Lazara" se pokazala presudnom u taktičkom nadmašivanju naoružanih snaga Žigmunda Luksemburškog. Međutim, nakon bitke kod Angore 1402. godine, kada su Tatari porazili tursku i srpsku vojsku, i smrti sultana Bajazita I., Stefan Lazarević se okreće europskim državama i postaje ugarski vazal.

1402. godine od bizantskog je cara dobio titulu despota, čime Srbija postaje despotovina. Žigmund Luksemburški mu je predao na upravu razrušenu Beogradsku tvrđavu, koju je on obnovio i 1403. godine proglasio svojom prijestolnicom. 1408. godine postaje član križarskog viteškog reda Zmaja. 1411. godine, nakon rata protiv Bosne, Žigmund mu daje na upravljanje osvojenu Srebrenicu, poznatu po rudnicima srebra.

Pošto nije imao djece, 1426. godine na saboru u Srebrenici proglašava sestrića Đurđa Brankovića za svog nasljednika. Umro je 1427. godine kod mjesta Crkvine, zaseoku sela Markovac u općini Mladenovac u sjevernoj Šumadiji.

Nasljeđe

Suvremenici Stefana Lazarevića su ga veličali kao vrlo kulturnog čovjeka i poistovjećivali sa Ptolomejem, pa čak ga i uzdizali iznad njega samog. O njemu:

»..po darovima i milostima novi Kir, po slatkorječivosti drugi Manaseh, po prosvetoljublju naličio je na premudroga Salomona, među onima koji su vrijedno ispitivali božanstvene stare i nove spise sličan je Ptolemeju, onom koji je poslije Aleksandra Filipova vladao Egiptom i preveo i preložio cijeli Stari Zavjet od jevrejskoga na jeladski.«

Vanjske poveznice

Stefan Lazarević (SPC)
Despot Stefan Lazarević (balkanmagazin.net)
Sv. Despot Stefan Visoki
Stefan Lazarević: Slovo ljubavi

@@ Redak 1: / Redak 1: @@
 [[Datoteka:Stefan Lazarevic.jpg|mini|desno|200px|Despot Stefan Lazarević, [[manastir Manasija]] [[1418.]]]]
-'''Stefan Lazarević'''  ([[Kruševac]], [[1377.]] - Crkvine kod [[Mladenovac|Mladenovca]], [[1402.]]), [[Srbija|srpski]] prosvećeni vladar (udeoni [[Knez|knez]], potom priznati [[Despot|despot]]) (1402.-[[1427.]]), mecena i književnik. Bio je sin kneza [[Lazar Hrebeljanović|Lazara]] i [[Kneginja Milica|kneginje Milice]]. Bio je umjetnik u duši, veliki knjigoljubac i renesansni prosvećeni tiranin; pod njim je izvršen literarni i umjetnički raskid s nemanjićkom tradicijom, započinje nesuđeni period [[Renesansa|renesanse]] u srpskoj književnosti, pod njim je procvjetala slobodnija resavska škola. Stefan Lazarević se smatra najznačajnijom srpskom ličnošću poznog Srednjeg vijeka.
+'''Stefan Lazarević''' ([[Kruševac]], [[1377.]] - Crkvine kod [[Mladenovac|Mladenovca]], [[1402.]]) je bio [[Srbija|srpski]] prosvećeni vladar (udeoni [[Knez|knez]], potom priznati [[Despot|despot]]) (1402.-[[1427.]]), [[vitez]], mecena i književnik, prvi među jednakima [[Kršćanstvo|kršćanskoga]] [[Red zmajskih vitezova|Zmajevog reda]]. Bio je sin kneza [[Lazar Hrebeljanović|Lazara]] i [[Kneginja Milica|kneginje Milice]]. Bio je umjetnik u duši, veliki knjigoljubac i renesansni prosvećeni tiranin; pod njim je izvršen literarni i umjetnički raskid s [[Nemanjići|nemanjićkom]] tradicijom, započinje nesuđeni period [[Renesansa|renesanse]] u srpskoj književnosti, pod njim je procvjetala slobodnija [[Resavska škola|resavska škola]]. Stefan Lazarević se smatra najznačajnijom [[Srbi|srpskom]] ličnošću poznog [[Srednji vijek|srednjeg vijeka]].
-Od početka svoje vladavine 1393. godine, mladi Stefan Lazarević je bio turski vazalni knez. S turske strane je sudjelovao u [[Bitka kod Nikopolja|bitci kod Nikopolja]] [[1396.]] kada su poražene združene europske križarske snage. Međutim, nakon [[Bitka kod Angore|bitke kod Angore]] [[1402.]] godine, kada su [[Tatari]] porazili [[Otomansko carstvo|tursku]] i srpsku vojsku, i smrti sultana [[Bajazit I.|Bajazita I.]], Stefan Lazarević se okreće europskim državama i postaje [[Ugarska|ugarski]] vazal.
+Od početka svoje uprave kao [[oblasni gospodar]] 1393. godine, mladi Stefan Lazarević je bio [[Osmansko carstvo|osmanski]] vazalni [[Feudalizam|feudalac]]. Na strani [[Osmani|Osmana]], učestvovao je kao [[vazal]] u tri bitke za [[sultan]]a [[Bajazit]]a. U [[Vlaška|Vlaškoj]] se 1395. godine borio u [[Bitka na Rovinama|Bitki na Rovinama]] 1395. godine, gdje su osmanlijske vojne pretrpjele od [[Rumunji|Rumunja]] vojvode Mirčea Starijeg pretprjele značajne gubitke. Ostaje pitanje srpske sabotaže u bitki, no Lazarevićevi saborci, Srbi vazalni Osmanima, kralj [[Marko Mrnjavčević]] poznatiji kao ''Kraljević Marko'' u narodnoj epici i gospodar [[Konstantin Dragaš|Konstantin Dejanović-Dragaš]], poginuli su obojica tada. Eliminacija najvećih suparnika među Srbima u boju je otvorila put knezu Stefanu sa svoje nametanje za srpskog vlastodršca. Osmanlijska imperija je prešla u defanzivu i odlučujuća bitka se protiv udruženih europskih križara odvila sljedeće, 1396. godine, [[Bitka kod Nikopolja|kod Nikopolja]]. Srpska teška konjica koju je vodio 19-godišnji sin "Cara Lazara" se pokazala presudnom u taktičkom nadmašivanju [[Žigmund Luksemburški|naoružanih snaga Žigmunda Luksemburškog]]. Međutim, nakon [[Bitka kod Angore|bitke kod Angore]] [[1402.]] godine, kada su [[Tatari]] porazili [[Otomansko carstvo|tursku]] i srpsku vojsku, i smrti sultana [[Bajazit I.|Bajazita I.]], Stefan Lazarević se okreće europskim državama i postaje [[Ugarska|ugarski]] vazal.
 [[1402.]] godine od [[bizant]]skog je cara dobio titulu despota, čime Srbija postaje despotovina. [[Žigmund Luksemburški]] mu je predao na upravu razrušenu [[Beograd]]sku tvrđavu, koju je on obnovio i 1403. godine proglasio svojom prijestolnicom. [[1408.]] godine postaje član križarskog viteškog reda Zmaja. [[1411.]] godine, nakon rata protiv [[Bosna|Bosne]], Žigmund mu daje na upravljanje osvojenu [[Srebrenica|Srebrenicu]], poznatu po rudnicima srebra.