Arsen
| arsen | ||
|---|---|---|
|
|
||
| Osnovna svojstva | ||
Kemijski element Simbol Atomski broj |
arsen As 33 |
|
| Kemijska skupina | polumetali | |
| Grupa, perioda, Blok | 15, 4, p | |
| Izgled | sivkasta krutina |
|
| Gustoća1 | 5727 kg/m3 | |
| Tvrdoća | 1440 MPa (HB), 3,5 (Mohsova skala) | |
| Specifični toplinski kapacitet (cp ili cV)2 |
(25 °C) 24,64 J mol–1 K–1 |
|
| Talište | 817 °C | |
| Vrelište3 | 616 °C | |
| Toplina taljenja | 24,44 kJ mol-1 | |
| Toplina isparavanja | 34,76 kJ mol-1 | |
|
1 pri standardnom tlaku i temperaturi |
||
| Atomska svojstva | ||
| Atomska masa | 74,92160(2) | |
| Elektronska konfiguracija | [Ar] 3d10 4s2 4p3 [1] | |
Arsen je kemijski element koji u periodnom sustavu elemenata nosi simbol As, atomski (redni) broj mu je 33, a atomska masa mu iznosi 74,92160(2).
- Arsen se nalazi u dvije alotropske modifikacije: sivi i žuti arsen. Postojaniji je oblik sivi ili metalni arsen. Struktura rešetke metalnog arsena odgovara strukturi rešetke crnog fosfora. Ohlade li se arsenove pare naglo pomoću vrućeg zraka, dobiva se nepostojana modifikacija – žuti arsen. On se lako otapa u ugljikovu disulfidu (CS2), a iz te se otopine hlađenjem iskritalizira u prozirne, kao vosak mekane, plastične kristale, koji jako lome svjetlost, a molekule mu imaju građu As4. Slabim zagrijevanjem ili utjecajem svjetla prelazi u sivu modifikaciju. Arsen i njegovi spojevi su otrovni i upotrebljavaju se kao insekticidi, kod izrade pesticida i pigmenta za boje.
Arsenovi spojevi su kumulativni otrovi. Zagrijavanjem na zraku, arsen izgara modrikastim plamenom, uz karakterističan miris po češnjaku, a nastaje i bijeli dim arsenova(III) oksida (As2O3). Upotrebljava se u medicini, industriji boja (bojadisalstvu) i za konzerviranje drva i kože.
Arsen je prvi otkrio Albertus Magnus u 1250.
Arsenovodik (AsH) je bezbojan, vrlo otrovan plin, mirisa po češnjaku.
Arsenopirit je arsenov sulfid željeza (FeAsS).
Izvori[uredi VE | uredi]
- ↑ Sebastian Blumentritt Periodensystem der Elemente, 6. izd., Blume-Verlag, Münster (Savezna Republika Njemačka) 2012., ISBN 978-3-942-53009-5, str. 1
| H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
| Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
| K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | As | Br | Kr | ||||||||||||||||
| Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Te | I | Xe | |||||||||||||||
| Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Rn | ||
| Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |
| Alkalijski metali | Zemnoalkalijski metali | Lantanoidi | Aktinoidi | Prijelazni metali | Slabi metali | Polumetali | Nemetali | Halogeni elementi | Plemeniti plinovi |
Nedovršeni članak Arsen koji govori o kemijskom elementu treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
